Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Ενίσχυση της ανάκαμψης και προώθηση της σύγκλισης το 2016

Με την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης ξεκινά το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο του 2016

Η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης δρομολογεί τον ετήσιο κύκλο της οικονομικής διακυβέρνησης. Καθορίζει τις γενικές οικονομικές και κοινωνικές προτεραιότητες της ΕΕ και παρέχει κατευθύνσεις πολιτικής στα κράτη μέλη για το επόμενο έτος. Οι πολιτικές προκλήσεις διαφέρουν μεταξύ των χωρών και, ως εκ τούτου, θα διαφέρει και ο τρόπος αντιμετώπισής τους. Ωστόσο, υπάρχουν προεξάρχοντα θέματα που επηρεάζουν την ΕΕ στο σύνολό της. Για την ενίσχυση της ανάκαμψης και την προώθηση της σύγκλισης, η Επιτροπή συνιστά να ληφθούν ως βάση οι τρεις κύριοι πυλώνες που καθορίστηκαν τον περασμένο χρόνο για την οικονομική και κοινωνική πολιτική της ΕΕ: η αναζωογόνηση των επενδύσεων, η υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η εφαρμογή υπεύθυνων δημοσιονομικών πολιτικών.

Η εν λόγω δέσμη μέτρων βασίζεται στα πλέον πρόσφατα στοιχεία των φθινοπωρινών οικονομικών προβλέψεων της Επιτροπής. Αντικατοπτρίζει επίσης τη νέα προσέγγιση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου που καθορίζεται στην πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τα βήματα για την Ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, στην οποία περιλαμβάνεται η μεγαλύτερη έμφαση στην απασχόληση και τις κοινωνικές επιδόσεις καθώς και στη διάσταση της ζώνης του ευρώ.

Ο αντιπρόεδρος Βάλντις Ντομπρόβσκις, αρμόδιος για το ευρώ και τον κοινωνικό διάλογο, δήλωσε τα εξής: «Η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης αφορά ουσιαστικά την ιεράρχηση των κατάλληλων πολιτικών για την ενίσχυση της ανάκαμψης. Η λύση απαιτεί να δοθεί μεγαλύτερη ώθηση στις επενδύσεις και να εφαρμοστούν αποφασιστικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και υπεύθυνες δημοσιονομικές πολιτικές. Αυτή είναι η κινητήρια δύναμη που θα τροφοδοτήσει τη σύγκλιση μεταξύ των κρατών μελών. Είμαστε προσηλωμένοι στη σύγκλιση των οικονομικών και κοινωνικών επιδόσεων των ευρωπαϊκών κρατών μελών και στην προσέγγισή τους με τις βέλτιστες εξ αυτών.»

Η Επίτροπος Μαριάν Τίσεν, αρμόδια για την απασχόληση, τις κοινωνικές υποθέσεις, τις δεξιότητες και την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, δήλωσε: «Η σημερινή δέσμη μέτρων θέτει την κοινωνική δικαιοσύνη στο επίκεντρο της οικονομικής ανάκαμψης. Εάν θέλουμε να επιτύχουμε μεγαλύτερη σύγκλιση, τα κράτη μέλη πρέπει να αντιμετωπίσουν τα εμπόδια για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, να βελτιώσουν τον τρόπο λειτουργίας των αγορών εργασίας και να διασφαλίσουν για κάθε πολίτη στην Ευρώπη αξιοπρεπές επίπεδο κοινωνικής προστασίας.»

Ο Επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί, αρμόδιος για τις οικονομικές και δημοσιονομικές υποθέσεις, τη φορολογία και τα τελωνεία, πρόσθεσε τα εξής: «Η οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης βελτιώνεται διαρκώς, με την υποστήριξη πολλών «ούριων ανέμων». Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εκμεταλλευτούν πλήρως αυτούς τους ούριους άνεμους για να επιταχύνουν τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις, με παράλληλη άσκηση υπεύθυνων δημοσιονομικών πολιτικών. Ωστόσο, αντιμετωπίζουμε σήμερα νέες προκλήσεις, ο αντίκτυπος των οποίων υπερβαίνει κατά πολύ τα εθνικά σύνορα. Για τον λόγο αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει στα κράτη μέλη κατευθύνσεις για τις εθνικές πολιτικές τους. Ο μεγαλύτερος οικονομικός συντονισμός μπορεί να ωφελήσει τόσο τη ζώνη του ευρώ όσο και την ΕΕ στο σύνολό της.»

Η σημερινή οικονομική δέσμη περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

– Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης (ΕΕΑ) για το 2016

Η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης δρομολογεί τον ετήσιο κύκλο της οικονομικής διακυβέρνησης. Επικεντρώνεται στις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν όλα μαζί τα κράτη μέλη.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι εξακολουθούν να ισχύουν οι οικονομικές και κοινωνικές προτεραιότητες της Ετήσιας Επισκόπησης της Ανάπτυξης για το 2015 (επενδύσεις, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομική ευθύνη). Οι παραπάνω προτεραιότητες επικαιροποιούνται για να αποτελέσουν τις προτεραιότητες του 2016 με βάση την πρόοδο που σημειώθηκε και τις νέες προκλήσεις. Αυτό αντικατοπτρίζεται στις τρεις προτεραιότητες που προτάθηκαν για το 2016:

Αναζωογόνηση των επενδύσεων

Το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη το οποίο πρότεινε η Επιτροπή πριν από ένα χρόνο, αποσκοπούσε στην κινητοποίηση πρόσθετων επενδύσεων ύψους τουλάχιστον 315 δισ. ευρώ σε διάστημα τριών ετών και στην επαναφορά των επενδύσεων σε βιώσιμα προ κρίσης επίπεδα. Χάρη στην ταχεία υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, καθώς και στην επιχειρησιακή συμβολή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων είναι πλέον πλήρως λειτουργικό. Ο Ευρωπαϊκός Κόμβος Επενδυτικών Συμβουλών έχει αρχίσει να λειτουργεί. Η Πύλη Ευρωπαϊκών Επενδυτικών Έργων θα δρομολογηθεί στις αρχές του επόμενου έτους.

Το εν λόγω σχέδιο πρέπει να συνοδεύεται από προσπάθειες σε εθνικό επίπεδο, δεδομένου ότι οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Επίσης, η υποστήριξη του ανθρώπινου κεφαλαίου είναι σημαντική για τις επενδύσεις. Για να κατευθύνει τον διάλογο με τα κράτη μέλη, η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης δημοσιεύεται παράλληλα με ειδικές ανά χώρα πληροφορίες για τις κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζονται στον τομέα των επενδύσεων σε εθνικό επίπεδο.

Επιπλέον, η Τραπεζική Ένωση πρέπει να ολοκληρωθεί για να ενισχύσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να εξομαλύνει τον δανεισμό στην πραγματική οικονομία στη ζώνη του ευρώ και πέραν αυτής και πρέπει να επιταχυνθούν οι εργασίες που αφορούν την Ένωση Κεφαλαιαγορών, ώστε να μπορούν οι οικονομικοί παράγοντες να ωφελούνται από μεγαλύτερη διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησης.

Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό των οικονομιών μας

Καθώς το επίκεντρο εξακολουθεί να μετατοπίζεται από την αντιμετώπιση της κρίσης προς την οικοδόμηση στέρεων βάσεων για την απασχόληση και την ανάπτυξη, χρειάζεται μια ανανεωμένη δέσμευση για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αυτό αποτελεί επίσης μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας των κρατών μελών να διορθώσουν τις ανισορροπίες τους και να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους σε ορισμένους ζωτικούς τομείς για την παραγωγικότητα και τη σύγκλιση.

Οι πολιτικές για την αγορά εργασίας πρέπει να επιτύχουν τόσο ευελιξία όσο και ασφάλεια στην αγορά εργασίας. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στα πιεστικά ζητήματα της μακροχρόνιας ανεργίας και της ανεργίας των νέων. Χρειάζεται επίσης δράση για να επιτευχθούν πιο ολοκληρωμένες και ανταγωνιστικές αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, οι οποίες ως εκ τούτου θα προωθήσουν την καινοτομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η Επιτροπή θα αρχίσει συζήτηση με τα κράτη μέλη και άλλους εταίρους όσον αφορά τόσο τις προκλήσεις όσο και τις πιθανές απαντήσεις πολιτικής στους σχετικούς τομείς, προκειμένου να διευκολύνει τη σύγκλιση προς τα κράτη με τις καλύτερες επιδόσεις.

Υπεύθυνα δημόσια οικονομικά

Ο δημοσιονομικός προσανατολισμός για το 2015 και το 2016 αναμένεται να είναι γενικά ουδέτερος στη ζώνη του ευρώ και στο σύνολο της ΕΕ. Η εξέλιξη της ανάπτυξης και τα χαμηλά επιτόκια, σε συνδυασμό με τη μείωση των δημόσιων ελλειμμάτων τα τελευταία χρόνια, συνέβαλαν στη σταθεροποίηση των επιπέδων του δημόσιου χρέους και στη βελτίωση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών. Η μείωση του αριθμού των χωρών σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος αντικατοπτρίζει αυτή τη βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης. Ωστόσο, είναι διαφορετικές οι δημοσιονομικές προσπάθειες που πρέπει να καταβάλουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το δημόσιο χρέος εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλό σε πολλά κράτη μέλη. Αυτό καθιστά τις οικονομίες πιο ευάλωτες σε δυσμενείς κλυδωνισμούς και λειτουργεί ως τροχοπέδη για την ανάπτυξη.

Όσον αφορά τα έσοδα, είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι τα φορολογικά συστήματα είναι αποτελεσματικά και φιλοαναπτυξιακά. Πρέπει επίσης να εξαλείψουν τα αντικίνητρα για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και να καταστούν δικαιότερα και αποτελεσματικότερα. Παράλληλα, τα συστήματα κοινωνικής προστασίας θα πρέπει να εκσυγχρονιστούν για να αντιμετωπίσουν τις επικείμενες δημογραφικές προκλήσεις.

– Σύσταση για την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ

Δεδομένης της έντονης εξάρτησης και του ενδεχομένου δευτερογενών επιπτώσεων μεταξύ των χωρών της ζώνης του ευρώ, πρέπει να ενισχυθεί ο συντονισμός και η εποπτεία των οικονομικών πολιτικών όλων των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ. Για την καλύτερη ενσωμάτωση της διάστασης της ζώνης του ευρώ και των εθνικών διαστάσεων της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης για το 2016 συνοδεύεται από σύσταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ. Πρόκειται για σημαντική αλλαγή σε σχέση με τους προηγούμενους κύκλους του Εξαμήνου κατά τους οποίους η σύσταση για τη ζώνη του ευρώ προτεινόταν παράλληλα με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις προς το τέλος του Εξαμήνου, την άνοιξη. Η εν λόγω σύσταση του 2016 για τη ζώνη του ευρώ επικεντρώνεται σε καίρια ζητήματα για την εύρυθμη λειτουργία της ζώνης του ευρώ και παρέχει κατευθύνσεις για την εφαρμογή συγκεκριμένων ενεργειών.

Για περισσότερες πληροφορίες:

– Έκθεση του Μηχανισμού Επαγρύπνησης (ΕΜΕ)

Η έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης αποτελεί την αφετηρία του ετήσιου κύκλου εποπτείας στο πλαίσιο της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών (ΔΜΑ) και παρουσιάζεται κατά παράδοση ταυτόχρονα με την Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης. Η ΕΜΕ έχει στόχο τον εντοπισμό των κινδύνων ανισορροπιών που χρειάζονται περαιτέρω εμπεριστατωμένη διερεύνηση, δεδομένου ότι είναι πιθανό να επηρεάζουν αρνητικά τις επιδόσεις των εθνικών οικονομιών, της ζώνης του ευρώ ή της ΕΕ συνολικά.

Φέτος, σύμφωνα με ό, τι ανακοινώθηκε τα προηγούμενα έτη, η διάσταση της απασχόλησης και η κοινωνική διάσταση της έκθεσης του μηχανισμού επαγρύπνησης ενισχύονται με την προσθήκη τριών ονομαστικών δεικτών στον πίνακα αποτελεσμάτων για τη διαδικασία μακροοικονομικών ανισορροπιών. Παρέχεται επίσης ιδιαίτερη έμφαση στην ζώνη του ευρώ αυτή καθαυτή, δεδομένης της βαθύτερης αλληλεξάρτησης των οικονομιών της.

Σύμφωνα με την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης, τα κράτη μέλη συνεχίζουν την αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών που εντοπίστηκαν τα προηγούμενα έτη. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι τομείς ανησυχίας και εμφανίζονται νέες προκλήσεις. Οι αδυναμίες που συνδέονται με τα υψηλά επίπεδα χρέους εξακολουθούν να δημιουργούν ανησυχίες σε ένα πλαίσιο υποτονικής εγχώριας ζήτησης. Κατά την περίοδο που καλύπτεται από τις προβλέψεις (2015-2017), τα πλεονάσματα εξακολουθούν να είναι σημαντικά σε ορισμένα κράτη μέλη. Συγκεντρωτικά, η ζώνη του ευρώ έχει ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως πλεονάσματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Αν και η μείωση των τιμών βασικών προϊόντων και η υποτίμηση του ευρώ συνέβαλαν στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, το πλεόνασμα αντικατοπτρίζει επίσης μια προτίμηση στην εθνική αποταμίευση έναντι των επενδύσεων.

Η ΕΜΕ προσδιορίζει τα κράτη μέλη για τα οποία απαιτείται περαιτέρω εμπεριστατωμένη επισκόπηση προκειμένου να εκτιμηθεί εάν πλήττονται από ανισορροπίες. Για τον κύκλο του Εξαμήνου του 2016, 18 χώρες θα αποτελέσουν αντικείμενο εμπεριστατωμένης επισκόπησης στο πλαίσιο της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών. Για 16 χώρες διαπιστώθηκε ανισορροπία στο πλαίσιο του προηγούμενου κύκλου και απαιτείται σήμερα νέα εμπεριστατωμένη επισκόπηση για να εκτιμηθεί εάν οι ανισορροπίες παραμένουν (Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Κροατία, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σουηδία και Φινλανδία). Επιπλέον, θα πραγματοποιηθούν εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις για την Αυστρία και την Εσθονία. Η κατάσταση στην Κύπρο θα αξιολογηθεί όταν η χώρα βγει από το πρόγραμμα χρηματοδοτικής συνδρομής – γεγονός που αναμένεται τον Μάρτιο του 2016.

Η Επιτροπή θα παρουσιάσει τα συμπεράσματα της εμπεριστατωμένης επισκόπησης στις ετήσιες εκθέσεις ανά χώρα που προβλέπονται τον Φεβρουάριο του 2016.

Για περισσότερες πληροφορίες:

– Σχέδιο κοινής έκθεσης για την απασχόληση

Η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης για το 2016 συνοδεύεται επίσης από τη δημοσίευση του σχεδίου κοινής έκθεσης για την απασχόληση της Επιτροπής, που θα εγκριθεί από κοινού με το Συμβούλιο (βάσει του άρθρου 148 της ΣΛΕΕ).Η έκθεση αναλύει την κατάσταση της απασχόλησης και την κοινωνική κατάσταση στην Ευρώπη, καθώς και τα μέτρα πολιτικής των κρατών μελών· δείχνει ότι οι ουσιαστικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αποδίδουν καρπούς· επίσης, αναλύει τις δυνατότητες βελτίωσης της απασχόλησης και των κοινωνικών επιδόσεων της ΕΕ στο σύνολό της.

Για περισσότερες πληροφορίες:

– Πρόγραμμα στήριξης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων

Όπως έχει ανακοινωθεί, η Επιτροπή προτίθεται να αναπτύξει σταδιακά τη στήριξη της τεχνικής βοήθειας που παρέχεται από την υπηρεσία στήριξης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Ως εκ τούτου, η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης συνοδεύεται από πρόταση χρηματοδότησης για την παροχή τεχνικής βοήθειας στα κράτη μέλη η οποία μπορεί να διατεθεί μετά από αίτηση.

Για περισσότερες πληροφορίες:

Ιστορικό

Το προηγούμενο έτος, η Επιτροπή παρουσίασε φιλόδοξες πρωτοβουλίες για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη στήριξη της ανάπτυξης, την προώθηση της οικονομικής σύγκλισης και την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης. Το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη (σύνδεσμος) έχει πλέον τεθεί σε εφαρμογή. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν σε χρόνο ρεκόρ το κανονιστικό πλαίσιο για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων με στόχο τη χρηματοδότηση νέων, πρόσθετων επενδυτικών έργων τα οποία δεν θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν διαφορετικά. Η Επιτροπή έχει υποβάλει φιλόδοξες προτάσεις για την ολοκλήρωση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης της Ευρώπης, μεταξύ άλλων, με τον εξορθολογισμό του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, την προώθηση της Τραπεζικής Ένωσης και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, την ενίσχυση της διαφάνειας και της δημοκρατικής νομιμότητας και, παράλληλα, με την ενίσχυση της κοινωνικής διάστασης της οικονομικής διακυβέρνησης. Επίσης, για την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς, προωθούνται μια νέα στρατηγική για την ενιαία αγορά, ένα σχέδιο δράσης για την ψηφιακή ενιαία αγορά και μια στρατηγική-πλαίσιο για μια ανθεκτική ενεργειακή ένωση, με μακρόπνοη πολιτική για την κλιματική αλλαγή.

Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες θα πρέπει τώρα να εφαρμοστούν πλήρως προκειμένου να παράγουν συγκεκριμένα και απτά αποτελέσματα. Για την επιτυχία τους, η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να συνεργαστούν για να εξασφαλίσουν μια τολμηρή και αποφασιστική πολιτική απάντηση με ισχυρή συμμετοχή. Αυτό θα πρέπει να επιτευχθεί με την ενεργό συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των εθνικών νομοθετών, καθώς και των κοινωνικών εταίρων, των τοπικών και περιφερειακών αρχών και της κοινωνίας των πολιτών. Αυτό αποτελεί επίσης βασικό μήνυμα της πρόσφατης ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με τα βήματα για την ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.

Για περισσότερες πληροφορίες: