Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με την επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ, στην οποία εκθέτει το έργο της για να διασφαλίσει ότι το δίκαιο της ΕΕ τηρείται και ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις μπορούν να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα σε ολόκληρη την ΕΕ. Χάρη στην ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, αναπνέουμε καθαρότερο αέρα, ταξιδεύουμε και εργαζόμαστε ελεύθερα οπουδήποτε στην ΕΕ ή μας επιστρέφονται τα έξοδα για την υγειονομική περίθαλψη που χρειαστήκαμε στο εξωτερικό. Η νομοθεσία της ΕΕ έχει πραγματικό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την Επιτροπή.
Οι προσπάθειες της Επιτροπής για την προώθηση της συμμόρφωσης ξεκινούν αμέσως κατά τον σχεδιασμό και την έγκριση της νομοθεσίας της ΕΕ. Η Επιτροπή έχει αναπτύξει σειρά μέτρων για τη στήριξη των κρατών μελών, στα οποία περιλαμβάνονται και η πρακτική καθοδήγηση, η χρηματοδότηση και η παρακολούθηση, συμβάλλοντας έτσι στην πρόληψη των παραβιάσεων της νομοθεσίας της ΕΕ πριν ακόμη συμβούν. Παράλληλα, όταν η νομοθεσία της ΕΕ παραβιάζεται, η Επιτροπή δεν διστάζει να αναλάβει νομική δράση και να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει. Τα τελευταία χρόνια, η Επιτροπή έχει δρομολογήσει ρηξικέλευθες διαδικασίες για να προστατεύσει θεμελιώδεις αξίες: την ισότητα, τη δικαιοσύνη και την ιθαγένεια.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Το δίκαιο της ΕΕ είναι αυτό που κάνει την ΕΕ τόπο ελευθερίας, δικαιοσύνης και ισότητας. Αποτελεί την κινητήρια δύναμη για μια πιο πράσινη, πιο ευημερούσα και ψηφιακή Ευρώπη, όπου οι πολίτες μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς και προστατευμένοι. Αυτό θα πρέπει να είναι δικαίωμα για όλους τους Ευρωπαίους, άνδρες και γυναίκες, χωρίς καμία εξαίρεση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χρειαζόμαστε ολοκληρωμένη, έξυπνη και στρατηγική επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι Ευρωπαίοι και οι επιχειρήσεις μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τα οφέλη που έχει να προσφέρει η ΕΕ.»
Η ανακοίνωση:
- Συνεργασία με τα κράτη μέλη
Ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, η Επιτροπή έχει την κεντρική ευθύνη για την επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ. Ωστόσο, η συνεργασία με τα κράτη μέλη είναι ζωτικής σημασίας για την εν λόγω επιβολή. Η εφαρμογή και η επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ είναι αποτέλεσμα συνδυασμένων προσπαθειών διαφόρων παραγόντων, όπως τα εθνικά δικαστήρια, τα κοινοβούλια, οι ρυθμιστικοί φορείς, οι αρχές προστασίας των καταναλωτών ή των δεδομένων, καθώς και η κοινωνία των πολιτών και το κοινό. Ειδικότερα, τα εθνικά δικαστήρια, τα οποία είναι δικαστήρια της ΕΕ κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, διαδραματίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην αλυσίδα επιβολής, δεδομένου ότι μέσω αυτών οι πολίτες μπορούν να έχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε μέσα έννομης προστασίας.
- Παρακολούθηση και έγκαιρος εντοπισμός παραβιάσεων της νομοθεσίας της ΕΕ
Η αύξηση της διαφάνειας και της παρακολούθησης έχει αποδειχθεί αποτελεσματική όσον αφορά την ενθάρρυνση των κρατών μελών να κινηθούν ταχύτερα προς τη συμμόρφωση, καθώς και για την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού. Ο πίνακας αποτελεσμάτων της ενιαίας αγοράς, ο πίνακας αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης, οι ειδικές ανά χώρα εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η έκθεση για το κράτος δικαίου, η επισκόπηση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής ή η αξιολόγηση Σένγκεν αποτελούν ορισμένα μόνο από τα εργαλεία που συμβάλλουν στον εντοπισμό πιθανών ζητημάτων, για τα οποία ενδέχεται να απαιτείται η επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ.
- Έξυπνη επιβολή και πρόληψη των παραβιάσεων από την αρχή
Για να αποφευχθούν αποκλίνουσες ερμηνείες της νεοεγκριθείσας νομοθεσίας της ΕΕ και να προωθηθεί η κοινή κατανόηση των υφιστάμενων κανόνων, η Επιτροπή παρέχει στα κράτη μέλη πρακτική καθοδήγηση, συνεδριάσεις και κατάρτιση. Η Επιτροπή, πέραν της τεχνικής βοήθειας, παρέχει επίσης χρηματοδοτική στήριξη. Παρότι η χρηματοδότηση που διατίθεται στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών περιφερειακών και διαρθρωτικών ταμείων ή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας δεν αποτελούν εργαλεία επιβολής, μπορούν να οδηγήσουν σε αλλαγές και να επιταχύνουν την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ.
- Στρατηγική επιβολή και το στάδιο που προηγείται της διαδικασίας επί παραβάσει (EU Pilot)
Στόχος της Επιτροπής είναι να διασφαλίσει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις απολαμβάνουν τα οφέλη που απορρέουν από τη νομοθεσία της ΕΕ το συντομότερο δυνατόν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στις πιο τεχνικές, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να χρησιμοποιήσει μια διαδικασία πριν από τη διαδικασία επί παραβάσει, η οποία είναι γνωστή ως EU Pilot και είναι πιθανό να οδηγήσει σε ταχύτερη συμμόρφωση από την επίσημη διαδικασία επί παραβάσει. Με την πάροδο του χρόνου, η διαδικασία EU Pilot έχει αποδείξει την αξία της. Το 2021 πάνω από το 80 % των διαδικασιών EU Pilot επιλύθηκαν με επιτυχία. Για τις υποθέσεις για τις οποίες δεν βρίσκεται λύση, κινείται η διαδικασία επί παραβάσει.
- Αντιμετώπιση των παραβιάσεων της νομοθεσίας της ΕΕ μέσω νομικών ενεργειών
Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί η Επιτροπή τις διαδικασίες επί παραβάσει έχει εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου, δίνοντας προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των παραβάσεων με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στα συμφέροντα των πολιτών και των επιχειρήσεων. Η Επιτροπή επέμεινε ιδιαίτερα σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον, την ψηφιακή μετάβαση και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Μάλιστα, η Επιτροπή έχει λάβει πρωτοφανή νομικά μέτρα για την προστασία θεμελιωδών αξιών της ΕΕ, στις οποίες περιλαμβάνονται η απαγόρευση των διακρίσεων εις βάρος της κοινότητας ΛΟΑΔ, η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, η καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, καθώς και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Επιπλέον, οι περισσότερες υποθέσεις κινήθηκαν έπειτα από έρευνες της ίδιας της Επιτροπής και το ποσοστό των υποθέσεων αυτών αυξήθηκε σταθερά κατά την τελευταία πενταετία παρά τις σοβαρές κρίσεις. Γενικά, οι διαδικασίες επί παραβάσει αποφέρουν αποτελέσματα, καθώς πάνω από το 90 % των υποθέσεων επιλύονται προτού καταστεί αναγκαία η παραπομπή στο Δικαστήριο.
- Ταχεία και αποτελεσματική αντίδραση σε περίπτωση κρίσης
Κρίσεις ή καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία της νόσου COVID-19 και ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, θέτουν σε δοκιμασία την πλήρη συμμόρφωση των κρατών μελών. Η Επιτροπή έχει χρησιμοποιήσει ευρύ φάσμα μέτρων για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, από την πρόταση νέας νομοθεσίας, την προσαρμογή των υφιστάμενων κανόνων έως την παροχή καθοδήγησης και χρηματοδοτικής στήριξης. Επίσης οι διαδικασίες επί παραβάσει έχουν χρησιμοποιηθεί όπου ήταν αναγκαίο, για παράδειγμα για την πρόληψη των περιορισμών στις εξαγωγές και την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών.
Επόμενα βήματα
Η επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ δεν επιτυγχάνεται αυτόματα, απαιτεί σταθερές και συνεχείς προσπάθειες από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή για την προώθηση της συνεπούς και αποτελεσματικής εφαρμογής των κανόνων της ΕΕ. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία εκτίμησης της κατάστασης, τόσο στο εσωτερικό της Επιτροπής όσο και με τα κράτη μέλη, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι υπάρχουν τα βέλτιστα δυνατά εργαλεία επιβολής για την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στην πράξη. Ιδιαίτερη προσοχή αποδίδεται στην καλύτερη παρακολούθηση της ορθής εφαρμογής των κανονισμών και στην περαιτέρω αύξηση της διαφάνειας όσον αφορά τις δραστηριότητες επιβολής της νομοθεσίας. Η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση σχετικά με τα αποτελέσματα της διαδικασίας αυτής το 2023.
Ιστορικό
Με την πλήρη, ταχεία και συνεπή μεταφορά και εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ από τα κράτη μέλη διασφαλίζεται ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις στην ΕΕ απολαμβάνουν το ταχύτερο δυνατόν τα οφέλη των κανόνων που έχουν συμφωνηθεί από κοινού. Διασφαλίζεται ότι τα δικαιώματα των πολιτών γίνονται σεβαστά ανά πάσα στιγμή, οπουδήποτε και αν ζουν στην ΕΕ. Αυτό αφορά ιδιαίτερα τις κοινές μας αξίες, το κράτος δικαίου, την ασφάλεια, τις τέσσερις ελευθερίες της ΕΕ και τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβάλλει τη νομοθεσία της ΕΕ και τηρεί τις Συνθήκες ως «θεματοφύλακας των Συνθηκών». Από τον πρωταρχικό αυτό ρόλο της Επιτροπής απορρέει η κύρια ευθύνη της για την επιβολή της νομοθεσίας. Αυτή είναι η βάση επί της οποίας η ΕΕ μπορεί να αξιοποιήσει στο μέγιστο την εσωτερική αγορά, να προωθήσει τη μετάβασή μας σε μια πιο πράσινη και πιο ψηφιακή Ευρώπη, να προστατεύσει και να προωθήσει τις αξίες μας και την ασφάλεια της Ένωσής μας, και να διασφαλίσει ίσα δικαιώματα για όλους. Βασικοί άξονες εργασίας, όπως οι ετήσιες εκθέσεις για το κράτος δικαίου, το σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία και η ανανεωμένη στρατηγική για την εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, αποτελούν σημαντική εντατικοποίηση των εργασιών για την ενίσχυση των νομικών και δημοκρατικών θεμελίων της ΕΕ.
Περισσότερες πληροφορίες
Ανακοίνωση: Επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ για μια Ευρώπη που παράγει αποτελέσματα
Εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ
pdf σε εκτυπώσιμη μορφή
Επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ: οφέλη για τους πολίτες
ελληνικά (56.414 kB – PDF)
Αρμόδιοι επικοινωνίας με τα ΜΜΕ
· Christian WIGAND
Τηλέφωνο
+32 2 296 22 53
Ηλεκτρονική διεύθυνση
· Katarzyna KOLANKO
Τηλέφωνο
+ 32 2 296 34 44
Ηλεκτρονική διεύθυνση
katarzyna.kolanko@ec.europa.eu
· Cristina TORRES CASTILLO
Τηλέφωνο
+32 2 29 90679
Ηλεκτρονική διεύθυνση
Cristina.TORRES-CASTILLO@ec.europa.eu
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύεται στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Όλα τα προσωπικά δεδομένα υπόκεινται επεξεργασίας συμφώνως προς τον Κανονισμό (EC) αριθ. 2018/1725. Όλα τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που επεξεργάζεται η Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας/Αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τυγχάνουν ανάλογης διαχείρισης.
Athanasios ATHANASIOU
Press Officer / Political Reporter
European Commission
Representation in Cyprus
EU House, 30 Vyronos Avenue, 1096 Nicosia
Tel: +357 22 81 75 76 Mob: +357 99 363753
Twitter: @aathans
Follow us on social media
