Τους αυστηρούς όρους των μνημονίων στις χώρες της ευρωζώνης και την επίτευξη των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων επιβλέπει η Τρόικα, που αποτελείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί έχουν υπάρξει αμφιλεγόμενες, όπως άλλωστε και τα αποτελέσματά τους. Το ΕΚ τώρα ερευνά τη λειτουργία της και πρώτο βήμα ήταν οι επισκέψεις από εκπροσώπους του στις χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα και οι ακροάσεις με στελέχη της.
Τις διαβουλεύσεις τις είχε αναλάβει η επιτροπή Οικονομικών του ΕΚ με δύο εισηγητές, τον Othmar Karas (Αυστρία, ΕΛΚ) και τον Liem Hoang Ngoc (Γαλλία, Σοσιαλιστές). Ταυτόχρονα, η επιτροπή Απασχόλησης συνέταξε την δική της έκθεση, με επικεφαλής τον ευρωβουλευτή Alejandro Cercas (Σοσιαλιστές, Ισπανία). Οι δύο εκθέσεις επικεντρώθηκαν στις πολιτικές της Τρόικας και στις κοινωνικές επιπτώσεις των πολιτικών αυτών.
Η έκθεση της επιτροπής Οικονομικών αναγνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετώπισε η Τροίκα και τα αποτελέσματα που πέτυχε μέσα σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, όμως υπογραμμίζει τα εσωτερικά προβλήματα που αντιμετώπισε, λόγω των διαφορών μεταξύ των τριών συνιστωσών της, της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ.
Επικρίνεται επίσης ιδιαίτερα το σύστημα που επέβαλλε καθώς δεν έλαβε υπ’ όψιν τις διαφορές μεταξύ των κρατών μελών. Τέλος η έκθεση περιλαμβάνει προτάσεις για καλύτερη διαχείριση αντίστοιχων καταστάσεων στο μέλλον.
Σύμφωνα με την έκθεση της επιτροπής Απασχόλησης, οι τέσσερις εμπλεκόμενες χώρες -Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία Κύπρος- χρειάζονται σχέδιο ανάκαμψης που θα αφορά την απασχόληση και την κοινωνική ασφάλιση. Ο κ. Cercas που έγραψε την έκθεση για τις κοινωνικές και εργασιακές επιπτώσεις των πολιτικών της Τρόικας, δήλωσε ότι “τα προγράμματα προσαρμογής δεν πρέπει να υπονομεύουν τις συλλογικές συμφωνίες που έχουν υπογραφεί από τους κοινωνικούς εταίρους, να περικόπτουν ή να παγώνουν τους κατώτατους μισθούς και να ρίχνουν τις συντάξεις κάτω από το όριο της φτώχιας ή να κάνουν δύσκολη την πρόσβαση σε ιατρικά και φαρμακευτικά προϊόντα αλλά και τη δυνατότητα για στέγαση”. Κατέληξε ότι “η οικονομική πολιτική πρέπει να βρίσκεται στην υπηρεσία της απασχόλησης”.
Η αντιπροσωπεία της επιτροπής Οικονομικών επισκέφθηκε την Πορτογαλία στις 6 και 7 Ιανουαρίου, την Κύπρο (10 Ιαν.) την Ιρλανδία (16-17 Ιαν) και, τέλος, την Ελλάδα στις 29-30 Ιανουαρίου. Επίσης, όσοι συμμετείχαν στην διαδικασία λήψεις αποφάσεων με την Τρόικα, αντάλλαξαν απόψεις στην επιτροπή Οικονομικών του ΕΚ, τους πρώτους μήνες του 2014. Μεταξύ αυτών ήταν ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Όλι Ρεν και ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ Jean Claude Trichet.
