Ο Μάιος του 2004 ήταν, για την Ευρώπη, ιστορική στιγμή: ήταν ο μήνας που είδε την ΕΕ να ανοίγει τις πόρτες της σε δέκα νέα κράτη/μέλη, μεταξύ των οποίων η Κύπρος στη μεγαλύτερη διεύρυνση της ιστορίας της. Ο πρώτος πρόεδρος του ΕΚ από αυτά τα κράτη μέλη, Γέρζι Μπούζεκ (ΕΛΚ, Πολωνία, πρόεδρος το 2009-2011), μας μίλησε για τις ανησυχίες, τι ελπίδες και τα επιτεύγματα της δεκαετίας που μόλις συμπληρώθηκε.
Την Πρωτομαγιά γιορτάσαμε την δέκατη επέτειο της μεγαλύτερης διεύρυνσης που έγινε ποτέ στην ΕΕ. Τι σημαίνει αυτό για εσάς, προσωπικά;
Θυμάμαι καλά εκείνη τη στιγμή πριν από δέκα χρόνια. Η Ευρώπη που αναπνέει με δύο πνευμόνια, ανατολικό και δυτικό, ήταν ένα όνειρο που έγινε τότε πραγματικότητα. Ήταν μια σημαντική μέρα στο δρόμο προς την αλλαγή και ανανέωσε τη σχέση μας με το δυτικό πολιτισμό. Την ίδια στιγμή, ήταν το επιστέγασμα μιας μακρόχρονης προσπάθειας και. Οι άνθρωποι σε όλη τη χώρα γιόρταζαν το τέλος της μακράς διαίρεσης.
Τώρα έχουμε τη δυνατότητα και την ευθύνη να διαμορφώσουμε την ΕΕ από κοινού και να εργαστούμε για το κοινό καλό. Η Ανατολική Ευρώπη έχει αναλάβει αυτό το ρόλο, και είναι σημαντικό να σκεφτούμε όλοι πώς θα τα καταφέρουμε όλοι μαζί.
Υπήρξαν πολλοί που φοβήθηκαν να μην χάσουν εθνική ταυτότητά τους ή ανεξαρτησία και άλλοι που έπαιξαν με αυτά τα συναισθήματα για να πετύχουν τους δικούς τους στόχους. Τι θα τους λέγατε τώρα;
Οι ίδιοι οι πολίτες έχουν δώσει την καλύτερη απάντηση σε αυτό. Πολλοί από εκείνους που μπήκαν στην ευρωπαϊκή οικογένεια το 2004 έχουν τώρα μεγαλύτερη συναίσθηση της εθνικής τους ταυτότητας από ότι πριν και σίγουρα δεν είδαν την ανεξαρτησία τους να χάνεται. Η δεκαετία αυτή ήταν πολύ σημαντική και για κάτι άλλο: μας έδειξε ότι για να επηρεάσεις στην Ευρώπη πρέπει να παρουσιάζεις πραγματικά και πειστικά επιχειρήματα..
Ποιά είναι η θέση των χωρών που εντάχθηκαν το 2004, σήμερα στην ΕΕ; Τι έχουν προσφέρει; Ποιός είναι ο ρόλος τους στο εξής;
Κατ΄ αρχήν να πω ότι προς μεγάλη μου ικανοποίηση, σπάνια ακούω πια την φράση “νέα κράτη μέλη” στους διαδρόμους. Είναι πραγματικά καιρός να σταματήσουν να μας αποκαλούν έτσι.
Πρέπει να οικοδομήσουμε την Ενωμένη Ευρώπη και να μην αρκεσθούμε να είμαστε απλώς μέλη της, ιδιαίτερα όταν αντιμετωπίζουμε νέες πολιτικές προκλήσεις και όταν βλέπουμε πως σε διάφορες χώρες έχει αναπτυχθεί μια αίσθηση “κόπωσης” σε ότι αφορά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Σε πρακτικό επίπεδο, με τη διεύρυνση του 2004, δημιουργήθηκε η Ανατολική Εταιρική Σχέση *για τη συνεργασία με τις εκτός ΕΕ χώρες της ανατολικής Ευρώπης) και δημιουργήθηκε η Euronest. Επίσης δίνουμε σαφώς μεγαλύτερη προσοχή στα ενεργειακά ζητήματα.
Πρέπει η ΕΕ να επιδιώξει και περαιτέρω διεύρυνση; Αν ναι, ποιά χώρα πρέπει να είναι η επόμενη και γιατί;
Η ΕΕ πρέπει να αφήσει ανοιχτές τις πόρτες. Ωστόσο, είναι αδύνατο να μιλάμε για ένταξη στην ΕΕ αν δεν πληρούνται τα θεσμοθετημένα κριτήρια, αν δεν έχουν προηγηθεί εντατικές διαπραγματεύσεις και δεν είναι προφανής η ετοιμότητα να υιοθετηθούν οι ευρωπαϊκοί κανόνες. Διαφορετικά ούτε η ΕΕ ούτε η υποψήφια χώρα θα έχουν κάποιο όφελος από την προσχώρηση.
Σχετικός σύνδεσμος: www.europarl.europa.eu
