Παρατηρητήριο Πολιτιστικών και Δημιουργικών Πόλεων του 2019

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα τη δεύτερη έκδοση του Παρατηρητηρίου Πολιτιστικών και Δημιουργικών Πόλεων, ενός εργαλείου που σχεδιάστηκε για τη συγκριτική αξιολόγηση και την ενίσχυση του δημιουργικού και πολιτιστικού δυναμικού των ευρωπαϊκών πόλεων και είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής. Μετά την επιτυχία της πρώτης έκδοσης το 2017, η έκδοση του 2019 σκιαγραφεί το πορτραίτο του πολιτιστικού και δημιουργικού πλούτου της Ευρώπης με επικαιροποιημένα στοιχεία από ένα εκτεταμένο δείγμα 190 πόλεων σε 30 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Νορβηγίας και της Ελβετίας. Το Παρατηρητήριο δημιουργήθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών, την υπηρεσία της Επιτροπής για την επιστήμη και τη γνώση, και συνοδεύεται από ανανεωμένο διαδικτυακό εργαλείο, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στις πόλεις να προσθέτουν τα δικά τους δεδομένα για πιο εμπεριστατωμένη κάλυψη και συγκριτική αξιολόγηση.

Ο κ. Τίμπορ Νάβρατσιτς, επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Νεολαίας και Αθλητισμού, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το Κοινό Κέντρο Ερευνών, δήλωσε τα εξής: «Η πρώτη έκδοση του Παρατηρητηρίου Πολιτιστικών και Δημιουργικών Πόλεων αποδείχθηκε επιτυχής, καθώς έδωσε τη δυνατότητα στις πόλεις σε ολόκληρη την Ευρώπη να προωθήσουν την ανάπτυξη αξιοποιώντας καλύτερα τα πολιτιστικά αγαθά τους. Είμαι πεπεισμένος ότι η δεύτερη διευρυμένη έκδοση θα είναι εξίσου χρήσιμη για τις δημοτικές αρχές, τον πολιτιστικό και τον δημιουργικό τομέα, καθώς και για τους ίδιους τους πολίτες. Το Παρατηρητήριο αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο το Κοινό Κέντρο Ερευνών μπορεί να ενδυναμώσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών με τη χρήση συγκεκριμένων και τεκμηριωμένων εργαλείων.»

Μεταξύ των βασικών πορισμάτων της δεύτερης έκδοσης περιλαμβάνονται τα εξής:

το Παρίσι (Γαλλία), η Κοπεγχάγη (Δανία), η Φλωρεντία (Ιταλία) και το Λουντ (Σουηδία) κατέχουν την πρώτη θέση στις αντίστοιχες πληθυσμιακές ομάδες, το δε Λουντ είναι «πρωτοεμφανιζόμενη πόλη» μεταξύ των κορυφαίων πόλεων σε σύγκριση με την έκδοση του 2017.
οι θέσεις εργασίας στον πολιτιστικό και τον δημιουργικό τομέα έχουν αυξηθεί ιδίως στις πόλεις της Βόρειας και της Ανατολικής Ευρώπης, σημειώνοντας μέση ετήσια αύξηση περίπου 12 % στη Βουδαπέστη (Ουγγαρία), στο Ταλίν (Εσθονία), στο Βίλνιους (Λιθουανία), στην Κρακοβία και στο Βρότσλαβ (Πολωνία) και στο Τάρτου (Εσθονία).
με βάση τις μακροπεριφερειακές επιδόσεις, η Βόρεια Ευρώπη σημειώνει την καλύτερη απόδοση. Η Δυτική Ευρώπη κατέχει την πρώτη θέση στον «Πολιτιστικό Παλμό» και ακολουθούν, με πολύ μικρή διαφορά, η Βόρεια και η Νότια Ευρώπη. Η Δυτική Ευρώπη έχει επίσης τις καλύτερες επιδόσεις στον τομέα της «Δημιουργικής Οικονομίας», και ακολουθεί, με μικρή διαφορά, η Βόρεια Ευρώπη. Η καλύτερη δυναμική δημιουργίας θέσεων εργασίας σημειώνεται, κατά μέσο όρο, στις πόλεις της Βόρειας και της Ανατολικής Ευρώπης.
από την ανάλυση του δείγματος των πόλεων προκύπτει ότι τα πολιτιστικά κέντρα απέχουν κατά κανόνα 30 λεπτά με τα πόδια (ή μόλις 5 λεπτά με το ποδήλατο) από τον τόπο κατοικίας των Ευρωπαίων πολιτών και είναι σε μεγάλο βαθμό προσβάσιμα με τα δημόσια μέσα μεταφοράς.
μελλοντικά κονδύλια της πολιτικής συνοχής της ΕΕ θα μπορούσαν να στηρίξουν περισσότερο την κοινωνικοοικονομική σύγκλιση και την εδαφική συνοχή, εστιάζοντας στις δημιουργικές θέσεις εργασίας και στη δημιουργική καινοτομία, στις συγκοινωνιακές συνδέσεις και στη διαχείριση των μεταφορών – τομείς στους οποίους εξακολουθούν να υπάρχουν τα μεγαλύτερα κενά.
οι πόλεις με τις καλύτερες επιδόσεις στον τομέα του πολιτισμού και της δημιουργίας ευημερούν περισσότερο: υπάρχει θετική και σημαντική συσχέτιση μεταξύ των δεικτών των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Πόλεων και των επιπέδων εισοδήματος στις πόλεις.

Η πρώτη έκδοση του Παρατηρητηρίου Πολιτιστικών και Δημιουργικών Πόλεων αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τις τοπικές κυβερνήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη. Για παράδειγμα, η Μαδρίτη (Ισπανία) χρησιμοποίησε στοιχεία του Παρατηρητηρίου για να κατανοήσει σε ποια στοιχεία του πολιτιστικού και του δημιουργικού κεφαλαίου της, όπως μνημεία, μουσεία, κινηματογράφοι, θέατρα και γκαλερί τέχνης πρέπει να εστιάσει τη στρατηγική προβολής της για να βελτιώσει τη διεθνή της κατάταξη. Με βάση τα στοιχεία αυτά, η Μαδρίτη δημοσίευσε ένα νέο φυλλάδιο με τίτλο «Μαδρίτη – Στοιχεία και αριθμοί 2018» για την προώθηση των πολυάριθμων πολιτιστικών κέντρων της πόλης. Το Παρατηρητήριο βοήθησε επίσης την πόλη Γκιόρ (Ουγγαρία) να αναλύσει τις μελλοντικές επενδυτικές ανάγκες της και παρείχε τα στοιχεία στα οποία στηρίχτηκε η απόφαση της πόλης να υιοθετήσει μια στρατηγική για την οικονομία του πολιτισμού και της δημιουργίας για την περίοδο 2019-2028, στην οποία προσδιορίζονται τα βασικά μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν, όπως η δημιουργία δημιουργικών χώρων για καλλιτέχνες και ενός εκκολαπτηρίου στον τομέα του σχεδιασμού. Η πόλη Ούμεο (Σουηδία) χρησιμοποίησε το εργαλείο για την ευαισθητοποίηση των τοπικών ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με τον ρόλο που διαδραματίζουν οι πολιτιστικές επενδύσεις στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης.

Ιστορικό

Το Παρατηρητήριο Πολιτιστικών και Δημιουργικών Πόλεων εγκαινιάστηκε το 2017 και χρησιμοποιεί ποσοτικές και ποιοτικές πληροφορίες για τη μέτρηση του πολιτιστικού και δημιουργικού δυναμικού των πόλεων. Οι ποσοτικές πληροφορίες του Παρατηρητηρίου αποτυπώνονται σε 29 επιμέρους δείκτες που σχετίζονται με εννέα διαστάσεις πολιτικής, οι οποίες αντικατοπτρίζουν τρεις μείζονες πτυχές της πολιτιστικής και κοινωνικοοικονομικής ζωτικότητας μιας πόλης:

τον «Πολιτιστικό Παλμό», ο οποίος μετρά τον «παλμό» μιας πόλης ως προς τις πολιτιστικές υποδομές και τη συμμετοχή στον πολιτισμό.
τη «δημιουργική οικονομία», που αποτυπώνει τον βαθμό στον οποίο οι τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας συμβάλλουν στην οικονομία μιας πόλης μέσω της απασχόλησης και της καινοτομίας.
το «ευνοϊκό περιβάλλον», το οποίο προσδιορίζει το υλικό και άυλο κεφάλαιο που βοηθά τις πόλεις να προσελκύουν δημιουργικά ταλέντα και να προάγουν τη συμμετοχή στις πολιτιστικές δραστηριότητες.

Μεταξύ των νέων χαρακτηριστικών της έκδοσης του 2019 περιλαμβάνονται:

η προσθήκη 22 ευρωπαϊκών πόλεων από 14 κράτη μέλη, με αποτέλεσμα το σύνολο·να ανέρχεται στις 190·
η χρήση νέων πηγών διαδικτυακών δεδομένων (OpenStreetMap) για την καλύτερη κατανόηση του πολιτιστικού παλμού της Ευρώπης με πιο δυναμικό τρόπο·
η συμβολή των νέων πορισμάτων από τη χωρική ανάλυση των πολιτιστικών κέντρων, ώστε να τεθεί η προοπτική της κοινωνικής ένταξης στο επίκεντρο της έρευνας, μαζί με τον οικονομικό πλούτο.

Το Παρατηρητήριο στηρίζει την πολιτική της ΕΕ για τον πολιτισμό: αποτέλεσε τη βάση για την εκτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων στην οποία στηρίχθηκε η «νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό» του 2018 και συγκαταλέγεται μεταξύ των δράσεων του «Ευρωπαϊκού Πλαισίου δράσης για την Πολιτιστική Κληρονομιά», οι οποίες συμβάλλουν στο να διασφαλιστεί ο διαρκής αντίκτυπος του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018.

Το παρατηρητήριο αναμένεται να επικαιροποιείται ανά διετία.

Για περισσότερες πληροφορίες

Ιστότοπος του Παρατηρητηρίου Πολιτιστικών και Δημιουργικών Πόλεων (συμπεριλαμβάνονται το πλήρες κείμενο της έκθεσης, το διαδικτυακό διαδραστικό εργαλείο, τα ενημερωτικά δελτία και τα ενημερωτικά γραφήματα)

Ενημερωτικό σημείωμα

Αρμόδιοι επικοινωνίας με τα ΜΜΕ