Οι ευρωπαϊκές ταινίες αντιστοιχούν σχεδόν στα δύο τρίτα των νέων προβολών στην ΕΕ αλλά μόνο στο ένα τρίτο των πωλήσεων εισιτηρίων. Ενώ ο αριθμός των κινηματογραφικών ταινιών που παράγονται στην Ευρώπη αυξήθηκε από περίπου 1100 το 2008 σε 1300 το 2012, οι περισσότερες ευρωπαϊκές ταινίες προβάλλονται μόνο στη χώρα παραγωγής τους και σπανίως διανέμονται σε διασυνοριακή βάση. Η νέα στρατηγική της ΕΕ με τίτλο «Ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος στην ψηφιακή εποχή», που παρουσιάστηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιδιώκει να αντιμετωπίσει αυτήν την πρόκληση, επισημαίνοντας την ανάγκη της μέγιστης αξιοποίησης των νέων μεθόδων διανομής για την ενίσχυση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας και της ανταγωνιστικότητας.

«Η βελτίωση της διεθνούς διανομής ευρωπαϊκών ταινιών είναι κρίσιμη, όχι μόνο από οικονομική άποψη, αλλά και από την άποψη της ποικιλομορφίας», δήλωσε η κ. Ανδρούλλα Βασιλείου, ευρωπαία επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Πολυγλωσσίας και Νεολαίας. «Αυτός είναι ένας από τους στόχους του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» – MEDIA και αποτελεί ένα πεδίο στο οποίο θα προσφέρουμε πραγματική προστιθέμενη αξία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όμως είναι σαφές ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για την αύξηση του ακροατηρίου για ταινίες ευρωπαϊκής παραγωγής και για τη βελτίωση της διασυνοριακής συνεργασίας. Προσδοκώ να συζητήσουμε αυτή τη νέα στρατηγική για πρώτη φορά με τους εκπροσώπους της βιομηχανίας τις προσεχείς ημέρες στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Κανών.»

Το έγγραφο στρατηγικής της Επιτροπής προτείνει ότι η δημόσια χρηματοδότηση θα πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο στη διεύρυνση του ακροατηρίου των ευρωπαϊκών ταινιών και στην αύξηση της υποστήριξης για την παραγωγή, την προώθηση και τη διεθνή διανομή. Επί του παρόντος, σχεδόν το 70% της εθνικής δημόσιας χρηματοδότησης διατίθεται για την παραγωγή ταινιών και όχι για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διεύρυνση του ακροατηρίου. Προτείνεται επίσης μεγαλύτερη ευελιξία και περισσότερος πειραματισμός ως προς τον τρόπο και τον χρόνο προβολής των ταινιών, δεδομένου ότι τα βίντεο κατά παραγγελία και η τηλεφόρτωση γίνονται όλο και πιο δημοφιλή.

Η στρατηγική θα ενθαρρύνει μια νέα διαδικασία διαλόγου — το λεγόμενο «Ευρωπαϊκό φόρουμ ταινιών» — για την ανταλλαγή ιδεών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι πολιτικές στον οπτικοακουστικό τομέα, σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο, μπορούν να αλληλοσυμπληρώνονται καλύτερα και να ανταποκρίνονται σε προκλήσεις όπως η ψηφιοποίηση και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλές κινηματογραφικές επιχειρήσεις όταν προσπαθούν να λάβουν χρηματοδότηση.

Ξεκινώντας με το σημερινό συνέδριο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Κανών, το φόρουμ θα φέρει σε επαφή εμπειρογνώμονες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη, τα εθνικά και περιφερειακά ταμεία υποστήριξης ταινιών, και άλλους εκπρόσωπους του κλάδου. Θα αξιοποιήσει την υποστήριξη που παρέχεται από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» για τη διοργάνωση σεμιναρίων, τη συλλογή δεδομένων και για διεθνείς ανταλλαγές.

Βασικά αριθμητικά στοιχεία

• Κάθε χρόνο παρέχονται από τα ευρωπαϊκά ταμεία υποστήριξης ταινιών 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ για την υποστήριξη της ευρωπαϊκής οπτικοακουστικής βιομηχανίας (πηγή: Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο του Οπτικοακουστικού Τομέα, Δημόσια χρηματοδότηση του κινηματογράφου και οπτικοακουστικών έργων στην Ευρώπη). Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται περίπου 110 εκατομμύρια ευρώ ετησίως από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» – MEDIA.
• Το 2012 στην ΕΕ παρήχθησαν περίπου 1300 ταινίες, σε σύγκριση με μόλις 800 στις Ηνωμένες Πολιτείες.
• Μόνο το 8 % των ευρωπαϊκών ταινιών προβάλλονται σε κινηματογράφους χώρας εκτός της ΕΕ.
• Το 2012 πάνω από το 60% όλων των ταινιών που προβλήθηκαν στην ΕΕ ήταν ευρωπαϊκές, αλλά μόνο το ένα τρίτο των εισιτηρίων που πωλήθηκαν αφορούσαν ευρωπαϊκή ταινία. Συγκριτικά, οι αμερικανικές παραγωγές αντιστοιχούσαν στο 20% των προβολών και στο 65% των εισιτηρίων στην ΕΕ.
• Λιγότερο από το 10% του προϋπολογισμού μιας ταινίας δαπανάται, συνήθως, για τη διανομή.
• Η τηλεόραση εξακολουθεί να αποτελεί την ευρύτερα χρησιμοποιούμενη πλατφόρμα για την παρακολούθηση ταινιών. Το 2011 πάνω από το 40% των 122 000 ταινιών μεγάλου μήκους που προβλήθηκαν στην τηλεόραση στην ΕΕ ήταν ευρωπαϊκής παραγωγής (το 8% ήταν εθνικές παραγωγές, το 15% είχαν παραχθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και σχεδόν το 20% ήταν ευρωπαϊκές συμπαραγωγές είτε εξ ολοκλήρου είτε εν μέρει).
• Το 2012 η αγορά του βίντεο κατά παραγγελία κατέγραψε ποσοστό αύξησης 60% στη Γερμανία και 15% στη Γαλλία.
• Ο μέσος προϋπολογισμός παραγωγής στην ΕΕ κυμαίνεται από σχεδόν 11 εκατομμύρια ευρώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, 5 εκατομμύρια ευρώ στη Γερμανία και τη Γαλλία έως 300 000 ευρώ στην Ουγγαρία και την Εσθονία. Ο μέσος προϋπολογισμός των ταινιών αμερικανικής παραγωγής είναι 15 εκατομμύρια δολάρια (11 εκατ. ευρώ).

Ιστορικό

Δημιουργική Ευρώπη

Το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη είναι η πέμπτη γενιά προγραμμάτων χρηματοδότησης της ΕΕ που στηρίζουν τον πολιτιστικό και τον δημιουργικό τομέα. Ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου, με προϋπολογισμό που ανέρχεται σχεδόν σε 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2014-2020. Το πρόγραμμα θα διαθέσει, τουλάχιστον, το 56% του προϋπολογισμού του στο υποπρόγραμμα MEDIA.

Από το 1991, το πρόγραμμα MEDIA (αρκτικόλεξο για τον τίτλο «Mesures pour encourager le développement de l’industrie audiovisuelle» — Μέτρα για την ενθάρρυνση της ανάπτυξης της οπτικοακουστικής βιομηχανίας) έχει επενδύσει 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ για την ανάπτυξη, διανομή, κατάρτιση και καινοτομία στον τομέα του κινηματογράφου με στόχο την αύξηση της ποικιλομορφίας και της διεθνούς ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού κινηματογράφου και της ευρωπαϊκής οπτικοακουστικής βιομηχανίας. Εκτός από την υποστήριξη του για δημιουργούς ταινιών, το πρόγραμμα MEDIA θα υποστηρίξει περισσότερους από 2 000 ευρωπαϊκούς κινηματογράφους, στους οποίους τουλάχιστον το 50 % των ταινιών που προβάλλονται είναι ευρωπαϊκές.

Η Επιτροπή εξέδωσε σήμερα ανακοίνωση για τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο στην ψηφιακή εποχή. Η ανακοίνωση αυτή συμπληρώνει το πρόγραμμα, με την πολιτική συζήτηση ανάμεσα στην Επιτροπή και τα ενδιαφερόμενα μέρη στα κράτη μέλη, τα ταμεία υποστήριξης ταινιών και άλλους φορείς χάραξης πολιτικής και τους επαγγελματίες του κινηματογράφου. Στόχος είναι να αυξηθεί η συμπληρωματικότητα ανάμεσα στις δραστηριότητες στήριξης που αναλαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο και να μεγιστοποιηθεί η συνολική προστιθέμενη αξία τους για τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο και το κοινό του.

Για περισσότερες πληροφορίες

Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Δημιουργική Ευρώπη

Μελέτη της ΕΕ για την ανάπτυξη ακροατηρίου και τις συνήθειες θέασης ταινιών

Δικτυακός τόπος της κ. Ανδρούλλας Βασιλείου

Ακολουθήστε την κ. Ανδρούλλα Βασιλείου στο Twitter @VassiliouEU