H Google επιτρέπει πλέον σε όποιον Ευρωπαίο το επιθυμεί να ασκήσει το «δικαίωμά του στη λήθη», καταθέτοντας επισήμως αίτημα. Πρόκειται για μια απόφαση που υλοποιείται λίγες μόλις εβδομάδες αφότου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν να αφαιρεθούν από τις μηχανές αναζήτησης σύνδεσμοι που κρατούν πληροφορίες για το πρόσωπό τους, εφόσον είναι ανακριβείς ή πεπαλαιωμένες.
H Google εισήγαγε μια φόρμα με την οποία οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να ζητήσουν να αφαιρεθούν όλες αυτές οι πληροφορίες από τη μηχανή αναζήτησης.
Για να συμμορφωθεί με τη δικαστική απόφαση, η την εξεύρεση της χρυσής τομής ανάμεσα στην ελευθερία της πληροφορίας και στο δικαίωμα των ανθρώπων να μη διώκονται από το παρελθόν τους, από συκοφαντίες ή ψεύδη.

Βέβαια, ο Εον Μακίοχ γνωρίζει πόσο δύσκολα μπορεί κανείς να εξαναγκάσει το Ιντερνετ να ξεχάσει. Ο ίδιος βρίσκεται σε δικαστικό αγώνα εναντίον της Google, του Facebook και του Yahoo εξαιτίας ενός βίντεο που ανήρτησε ένας αυτοκινητιστής του Δουβλίνου το 2011, που δείχνει κάποιον που του μοιάζει να φεύγει χωρίς να πληρώσει τα κόμιστρα. Ο Μακίοχ έλειπε εκείνη την περίοδο στην Ιαπωνία αλλά κάποιος ανώνυμος τον κατονόμασε ως τον άνδρα που εμφανίζεται στο βίντεο.

Το αρχικό κλιπ κατέβηκε από το Ιντερνετ, αλλά ο Μακίοχ εξακολουθεί τον αγώνα του προκειμένου να σβήσει τα ψηφιακά του ίχνη. Στη Γαλλία, μια μητέρα προσπάθησε να κατεβάσει από ιστοσελίδα τις ημίγυμνες φωτογραφίες της ανήλικης κόρης της. Στη Ρουμανία, μια γυναίκα προσπάθησε να σταματήσει την πρόσβαση στα πρακτικά της δίκης έκδοσης διαζυγίου της. Στη Βρετανία, ένας πρώην πολιτικός ήθελε να σβήσει η Google τους συνδέσμους προς ένα συκοφαντικό βιβλίο.

Η αλήθεια είναι ότι η αντιμετώπιση των ανθρώπων που θα καταθέσουν αιτήματα για το «δικαίωμα στη λήθη» αναμένεται να είναι αρκετά πολύπλοκη και σίγουρα θα απαιτεί την πρόσληψη περισσότερων υπαλλήλων από την εταιρεία. Γενικότερα, όμως, η Ευρώπη έχει ακολουθήσει μια μάλλον πιο επιθετική στάση όσον αφορά τα ατομικά δικαιώματα στην ψηφιακή εποχή. Κάθε κράτος της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει ήδη δημιουργήσει μια υπηρεσία προστασίας των προσωπικών δεδομένων στην οποία οι πολίτες μπορούν να απευθύνονται.

Η δικαστική απόφαση για το «δικαίωμα στη λήθη» ξεκίνησε από την υπόθεση του Ισπανού Μάριο Κοστέγια Γκονζάλες, ο οποίος ανησυχούσε για την κυρίαρχη θέση που έδωσε η Google σε ένα άρθρο εφημερίδας από το 1990 σχετικά με ένα σπίτι το οποίο αναγκάστηκε να πουλήσει προκειμένου να εξοφλήσει τα χρέη του. «Δεν με απασχολούσε η ψηφιακή μου εικόνα αλλά ανησυχούσα για τις συνέπειες που θα είχε στην επαγγελματική μου ζωή», δηλώνει ο Κοστέγια. «Πάντα ήμουν υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης».

Από την άλλη, οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα θεωρούν ότι η απόφαση είναι ένα πλήγμα κατά της ελεύθερης διακίνησης των πληροφοριών στο Διαδίκτυο και μια σημαντική νίκη όλων όσοι θέλουν να συγκαλύψουν «ατοπήματα» του παρελθόντος. Πρόκειται δηλαδή για μια νίκη των παιδεραστών, των διεφθαρμένων πολιτικών και των αδίστακτων επιχειρηματιών. «Ενας απλός τρόπος για να καταλάβει κανείς τι συνέβη εδώ είναι να το δει ως σύγκρουση του δικαιώματος στη λήθη και του δικαιώματος στη γνώση». «Εδώ πρέπει να υπάρχει μια ευαίσθητη ισορροπία», λέει χαρακτηριστικά ο Ερικ Σμιντ, ο διευθύνων σύμβουλος της Google. «Η Google πιστεύει ότι η ισορροπία που επιτυγχάνεται με τη δικαστική απόφαση είναι λανθασμένη».

Διαφορά απόψεων ΗΠΑ – Ευρώπης

H απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου για το «δικαίωμα στη λήθη» καταδεικνύει τη μεγάλη διαφορά απόψεων περί της ιδιωτικότητας του βίου ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Οπως αναφέρει ο Τζέιμς Γουίτμαν, καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο Γέιλ, «η ιδιωτικότητα του βίου στην Ευρώπη είναι συνυφασμένη με την προστασία της προσωπικής τιμής. Για τους Ευρωπαίους η διάδοση ακόμα και ατιμωτικών πληροφοριών από το παρελθόν υποσκάπτει το αίσθημα τιμής και κύρους στην κοινωνία. Οι αμερικανικοί νόμοι περί προστασίας της ιδιωτικότητας του βίου δεν προστατεύουν κατά τον ίδιο τρόπο την τιμή και υπόληψη ή την κοινωνική θέση». Εχει ιδιαίτερη σημασία, εξάλλου, ότι η δικαστική απόφαση έρχεται σε μια στιγμή που έχει γιγαντωθεί η έλλειψη εμπιστοσύνης προς την αμερικανική τεχνολογία εξαιτίας των αποκαλύψεων του Εντουαρντ Σνόουντεν σχετικά με τις παρακολουθήσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Η Ισαμπέλ Φαλκ-Πιεροτέν, πρόεδρος της υπηρεσίας προστασίας προσωπικών δεδομένων της Γαλλίας, εξηγεί ότι η δικαστική απόφαση απηχεί την κοινωνική τάση που επικρατεί και την επιθυμία των χρηστών του Διαδικτύου να είναι κύριοι της διαδικτυακής τους ζωής. Η γαλλική υπηρεσία δέχεται περί τα 2.000 αιτήματα ετησίως από ανθρώπους που απαιτούν να αφαιρεθούν αναρτήσεις ή σύνδεσμοι από το Διαδίκτυο.