Προστασία των Ευρωπαίων καταναλωτών

Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την πλέον πρόσφατη έκθεσή της σχετικά με το σύστημα της Επιτροπής για την πρόληψη ή τον περιορισμό της πώλησης επικίνδυνων προϊόντων στην αγορά, το επονομαζόμενο «σύστημα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών». Η έκθεση δείχνει ότι ο αριθμός των ενεργειών που εκτελούνται από τις αρχές σε συνέχεια προειδοποιήσεων αυξάνεται από έτος σε έτος, φθάνοντας τις 4.477 το 2019, έναντι 4.050 το 2018.

Ο επίτροπος Δικαιοσύνης, κ. Ντιντιέ Ρεντέρς, δήλωσε: «Το σύστημα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών είναι διαθέσιμο 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα, για να εξασφαλίζει τη ροή πληροφοριών και να διαφυλάσσει την ασφάλεια της ενιαίας αγοράς μας. Όπως προκύπτει από την έκθεση του 2019, επιτελείται πρωτοφανούς επιπέδου έργο για την προστασία των καταναλωτών από τα επικίνδυνα προϊόντα και την προφύλαξή τους από τις πιθανές βλάβες που αυτά μπορεί να επιφέρουν. Επιπλέον, η Επιτροπή συνεργάζεται με τα κράτη μέλη για την αύξηση των δοκιμών προϊόντων. Το έργο αυτό οδήγησε στην επισήμανση μέσω του συστήματος ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών 75 επιπλέον προϊόντων από το τέλος του προηγούμενου έτους.»

Κύρια πορίσματα της έκθεσης

Το 2019 οι αρχές των 31 χωρών που συμμετέχουν στο σύστημα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών (τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο, η Νορβηγία, η Ισλανδία και το Λιχτενστάιν) αντάλλαξαν μέσω του συστήματος 2.243 προειδοποιήσεις για επικίνδυνα προϊόντα, οι οποίες οδήγησαν σε 4.477 επακόλουθες ενέργειες. Ο αριθμός αυτός είναι αυξημένος κατά 10 % από το προηγούμενο έτος και κατά 63 % από το 2015. Τα μέτρα που λαμβάνονται σε συνέχεια των προειδοποιήσεων ποικίλλουν, περιλαμβάνουν δε ενέργειες από την απόσυρση ή την καταστροφή προϊόντων από τους διανομείς και τους εμπόρους λιανικής πριν φτάσουν στους καταναλωτές έως την ανάκληση μη ασφαλών προϊόντων που βρίσκονται ήδη στην κατοχή των χρηστών τους.

Σύμφωνα με τη σημερινή έκθεση, τα «παιχνίδια» ήταν η κατηγορία προϊόντων για την οποία υποβλήθηκαν οι περισσότερες γνωστοποιήσεις (το 29 % των συνολικών γνωστοποιήσεων), ακολουθούμενη από τις κατηγορίες προϊόντων «μηχανοκίνητα οχήματα» (23 %) και «ηλεκτρικές συσκευές και εξοπλισμός» (8 %). Υψηλός αριθμός γνωστοποιήσεων υποβλήθηκε επίσης για την κατηγορία προϊόντων «καλλυντικά, είδη ένδυσης, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και είδη μόδας», καθώς και για την κατηγορία προϊόντων «είδη παιδικής φροντίδας και εξοπλισμός για παιδιά».

Ο κίνδυνος τον οποίο αφορούσε ο υψηλότερος αριθμός γνωστοποιήσεων ήταν ο κίνδυνος ορισμένο προϊόν να επιφέρει τραυματισμούς (27 %), όπως κατάγματα ή διασείσεις. Δεύτερη σε συχνότητα αναφοράς πηγή ανησυχίας ήταν τα χημικά συστατικά σε προϊόντα (23 %), ακολουθούμενη από τον κίνδυνο πνιγμού για τα παιδιά (13 %).

Εξάλλου, σειρά νέων προειδοποιήσεων έχει καταχωριστεί στο σύστημα από την έναρξη της πανδημίας του κορονοϊού, οι οποίες, βέβαια, δεν καλύπτονται από την έκθεση του 2019. Έως την 1η Ιουλίου είχαν καταχωριστεί 63 προειδοποιήσεις για μάσκες προσώπου, 3 προειδοποιήσεις για προστατευτικές στολές, 3 προειδοποιήσεις για απολυμαντικά χεριών και 3 προειδοποιήσεις για λάμπες υπεριώδους φωτός («ράβδους απολύμανσης»). Μεταξύ της 1ης Μαρτίου και της 1ης Ιουλίου εκτελέστηκαν 10 επακόλουθες ενέργειες σε σχέση με μάσκες προσώπου και μία σε σχέση με ένα απολυμαντικό χεριών, με αποτέλεσμα την περαιτέρω εναρμόνιση των μέτρων κατά των εν λόγω προϊόντων και, ως εκ τούτου, τη βελτίωση της προστασίας των καταναλωτών σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Συντονισμένες δοκιμές προϊόντων

Η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης σήμερα τα αποτελέσματα των συντονισμένων δραστηριοτήτων για την ασφάλεια των προϊόντων (CASP). Το έργο αυτό —που αφορούσε την από κοινού δοκιμή προϊόντων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ευρωπαϊκές αρχές που είχαν επιλεγεί από τα κράτη μέλη— είχε ως αποτέλεσμα να υποβληθούν 652 προϊόντα σε δοκιμή ως προς την ασφάλειά τους. Στα προϊόντα που επιλέχθηκαν για δοκιμή από τα κράτη μέλη περιλαμβάνονταν συσκευές ατομικής μεταφοράς, μαλακά παραγεμισμένα παιχνίδια, φορτιστές, μπαταρίες, καθίσματα ποδηλάτου για παιδιά και παιχνίδια χλαπάτσας. Το 38 % του συνόλου των προϊόντων που υποβλήθηκαν σε δοκιμή δεν πληρούσε συγκεκριμένες πτυχές της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια των προϊόντων. Το 11 % των προϊόντων (75 προϊόντα) διαπιστώθηκε ότι ενείχε σοβαρούς κινδύνους για τους καταναλωτές. Για παράδειγμα, ενώ όλα τα καθίσματα ποδηλάτου που υποβλήθηκαν σε δοκιμή παρουσίαζαν κάποιο είδος κινδύνου, μόνο το 8 % αυτών παρουσίαζε σοβαρό κίνδυνο. Κατά κατηγορία, τα μαλακά παραγεμισμένα παιχνίδια παρουσίαζαν το υψηλότερο ποσοστό σοβαρών κινδύνων (68 %), ενώ οι μπαταρίες εμφάνιζαν το χαμηλότερο ποσοστό σοβαρών κινδύνων (1%). Κατά την εκτέλεση του εν λόγω έργου, αν διαπιστωθεί ότι ένας κίνδυνος είναι σοβαρός, υποβάλλεται γνωστοποίηση για το προϊόν στο σύστημα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών, ώστε να προληφθεί η εξάπλωση επικίνδυνων προϊόντων στην αγορά.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να εκσυγχρονίζει τα εργαλεία του συστήματος ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών για να παροτρύνει τους καταναλωτές να συμβουλεύονται τη βάση δεδομένων με τις προειδοποιήσεις και να λαμβάνουν ασφαλείς αποφάσεις αγοράς. Στον εκσυγχρονισμό αυτόν περιλαμβάνεται η επικαιροποίηση του ιστότοπου για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, καθώς και του ειδικού εργαλείου που χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη για τη γνωστοποίηση προειδοποιήσεων.

Οι συντονισμένες δραστηριότητες για την ασφάλεια των προϊόντων διοργανώνονται ετησίως. Οι φετινές δραστηριότητες —CASP2020— ξεκίνησαν στις αρχές του έτους. Περιλαμβάνουν δοκιμές προϊόντων (παιχνιδιών, κοσμημάτων, οικιακού εξοπλισμού παιχνιδιού για χρήση σε εξωτερικούς χώρους, καλωδίων, μικρών θερμαντικών συσκευών κουζίνας, βρεφικών μαξιλαριών και παιδικών καθισμάτων αυτοκινήτου), εκτιμήσεις κινδύνων, δράσεις εποπτείας της διαδικτυακής αγοράς, δράσεις συνεργασίας με τα τελωνεία, δράσεις συλλογής δεδομένων για τραυματισμούς και ατυχήματα, καθώς και επικοινωνιακές εκστρατείες. Στο πλαίσιο του κορονοϊού, η Επιτροπή δρομολογεί επίσης ειδική πρόσκληση για τα προϊόντα που σχετίζονται με τον ιό. Το κοινό έργο, το οποίο θα είναι παρόμοιο με το έργο που εκτελείται για τα προϊόντα που δεν σχετίζονται με τον κορονοϊό, θα αφορά μάσκες μισού προσώπου, απολυμαντικά χεριών και γάντια, και αναμένεται να αρχίσει πριν από τα μέσα Ιουλίου του 2020. Οι προτεραιότητες για τις CASP2021 βρίσκονται επί του παρόντος στο στάδιο της επεξεργασίας.

Ιστορικό

Από το 2003, το σύστημα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών διασφαλίζει ότι οι πληροφορίες που αφορούν την απόσυρση από την αγορά και/ή την ανάκληση επικίνδυνων μη εδώδιμων προϊόντων οπουδήποτε στην Ευρώπη κυκλοφορούν γρήγορα μεταξύ των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Με τον τρόπο αυτό, μπορούν να αναληφθούν οι κατάλληλες επακόλουθες ενέργειες σε ολόκληρη την ΕΕ.

Το σύστημα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών διαθέτει έναν ειδικό δημόσιο ιστότοπο, τον «Safety Gate», ο οποίος παρέχει πρόσβαση σε εβδομαδιαίες επικαιροποιήσεις των προειδοποιήσεων που έχουν υποβληθεί από τις εθνικές αρχές που συμμετέχουν στο σύστημα. Χάρη στον εκσυγχρονισμό του συστήματος, είναι πλέον δυνατόν συγκεκριμένες προειδοποιήσεις να λαμβάνουν προτεραιότητα και να διεκπεραιώνονται αμέσως κατά την άφιξή τους, όπως συνέβη με προειδοποιήσεις για μη ασφαλείς μάσκες προσώπου τον Απρίλιο του 2020.

Οι επιχειρήσεις μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν την πύλη για τις επιχειρήσεις «Business Gateway» για να προειδοποιούν γρήγορα και αποτελεσματικά τις εθνικές αρχές για προϊόντα που έχουν διαθέσει στην αγορά και τα οποία ενδέχεται να μην είναι ασφαλή.

Εξάλλου, περαιτέρω δράση για την προστασία των καταναλωτών αποτελεί η «Δέσμευση για την ασφάλεια των προϊόντων», η οποία καθορίζει συγκεκριμένες εθελοντικές δράσεις που βαίνουν πέραν όσων ήδη καθορίζει η ενωσιακή νομοθεσία. Επτά διαδικτυακές αγορές έχουν ήδη υπογράψει την εν λόγω συμφωνία συνεργασίας με τα κράτη μέλη για την αφαίρεση των επικίνδυνων προϊόντων από τους ιστότοπούς τους. Πρόσφατα, στην πρωτοβουλία προσχώρησε και η εταιρεία Wish.com.

Περισσότερες πληροφορίες

Ετήσια έκθεση και ενημερωτικό δελτίο με τις εθνικές στατιστικές για τον ιστότοπο «Safety Gate»

Καταχωρίσεις προειδοποιήσεων στο σύστημα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών

Εργαλείο αναζήτησης πληροφοριών στο σύστημα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών

Εθνικά σημεία επαφής του συστήματος ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών

Business Gateway

Εθνικά σημεία επαφής για την πύλη Business Gateway

Αποτελέσματα των CASP 2019