«Ισχύει ό,τι λεχθεί προφορικά»
Κυρία Πρόεδρε,
Αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου,
Ο πόλεμος επέστρεψε στην Ευρώπη. Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά τους πολέμους στα Βαλκάνια, και πάνω από μισό αιώνα μετά την εισβολή των σοβιετικών στρατευμάτων στην Πράγα και τη Βουδαπέστη, οι σειρήνες της αεράμυνας ήχησαν και πάλι στην καρδιά μιας ευρωπαϊκής πρωτεύουσας. Χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούν να ξεφύγουν από τις βόμβες, κατασκηνώνοντας σε υπόγειους σταθμούς — κρατούν τα χέρια, κλαίνε σιωπηλά και προσπαθούν να δώσουν θάρρος ο ένας στον άλλο. Αυτοκίνητα σχηματίζουν ουρές στα δυτικά σύνορα της Ουκρανίας και, όταν πολλά απ’ αυτά ξεμένουν από καύσιμα, οι άνθρωποι παίρνουν τα παιδιά τους και τα σακίδιά τους και περπατούν δεκάδες χιλιόμετρα με κατεύθυνση την Ένωσή μας. Αναζητούν καταφύγιο εντός των συνόρων μας, διότι η χώρα τους δεν είναι πλέον ασφαλής. Επειδή στο εσωτερικό της Ουκρανίας έχει αρχίσει η φρικιαστική καταμέτρηση των νεκρών. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά πεθαίνουν, για άλλη μια φορά, επειδή ένας ξένος ηγέτης, ο Πρόεδρος Πούτιν, αποφάσισε ότι η χώρα τους, η Ουκρανία, δεν έχει δικαίωμα να υπάρχει.
Αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου,
Είναι μια στιγμή αλήθειας για την Ευρώπη. Επιτρέψτε μου να παραθέσω το κείμενο μιας ουκρανικής εφημερίδας, της Kyiv Independent, που δημοσιεύθηκε λίγες ώρες πριν από την έναρξη της εισβολής: «Αυτό που γίνεται δεν αφορά μόνο την Ουκρανία. Πρόκειται για σύγκρουση μεταξύ δύο κόσμων, δύο εκ διαμέτρου αντίθετων συνόλων αξιών.» Έχουν απόλυτο δίκιο. Πρόκειται για σύγκρουση μεταξύ του κράτους δικαίου και της ισχύος των όπλων· μεταξύ δημοκρατιών και αυταρχικών κρατών· μεταξύ μιας τάξης που βασίζεται σε κανόνες και ενός κόσμου στυγνής επιθετικότητας. Ο τρόπος με τον οποίο αντιδρούμε σήμερα στις ενέργειες της Ρωσίας θα καθορίσει το μέλλον του διεθνούς συστήματος. Το πεπρωμένο της Ουκρανίας βρίσκεται σε κίνδυνο, αλλά και η δική μας τύχη βρίσκεται σε μια λεπτή ισορροπία. Πρέπει να δείξουμε τη δύναμη που ενυπάρχει στις δημοκρατίες μας, τη δύναμη των ανθρώπων που επιλέγουν την ανεξάρτητη πορεία τους, ελεύθερα και δημοκρατικά.
Σήμερα, μια Ένωση σχεδόν μισού δισεκατομμυρίου ανθρώπων έχει κινητοποιηθεί υπέρ της Ουκρανίας. Οι πολίτες της Ευρώπης διαδηλώνουν μπροστά από τις ρωσικές πρεσβείες παντού στην Ένωσή μας. Πολλοί απ’ αυτούς άνοιξαν τα σπίτια τους σε Ουκρανούς που φεύγουν για να γλιτώσουν από τις βόμβες του Πούτιν. Και θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και την Ουγγαρία για την υποδοχή αυτών των γυναικών, ανδρών και παιδιών. Η Ευρώπη θα σταθεί στο πλευρό τους, όχι μόνο αυτές τις πρώτες ημέρες, αλλά και τις εβδομάδες και τους μήνες που θα ακολουθήσουν. Γι’ αυτό προτείνουμε την ενεργοποίηση του μηχανισμού προσωρινής προστασίας, ώστε να τους παράσχουμε ασφαλές καθεστώς και πρόσβαση σε σχολεία, ιατρική περίθαλψη και εργασία. Το αξίζουν. Γνωρίζουμε ότι αυτή είναι μόνο η αρχή. Περισσότεροι Ουκρανοί πολίτες θα χρειαστούν προστασία και αλληλεγγύη. Στεκόμαστε και θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε στο πλευρό τους.
Η Ένωσή μας επιδεικνύει ενιαία βούληση κι αυτό με κάνει περήφανη. Με αστραπιαία ταχύτητα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε τρία κύματα αυστηρών κυρώσεων κατά του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ρωσίας, των βιομηχανιών υψηλής τεχνολογίας και της διεφθαρμένης ελίτ της. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη δέσμη κυρώσεων στην ιστορία της Ένωσής μας. Δεν λαμβάνουμε τα μέτρα αυτά απερίσκεπτα, αλλά αισθανόμαστε ότι είμαστε υποχρεωμένοι να δράσουμε. Οι κυρώσεις αυτές θα επιφέρουν βαρύ πλήγμα στη ρωσική οικονομία και το Κρεμλίνο. Αποσυνδέουμε βασικές ρωσικές τράπεζες από το δίκτυο SWIFT. Απαγορεύσαμε επίσης τις συναλλαγές της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας, του σημαντικότερου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος στη Ρωσία. Το γεγονός αυτό αχρηστεύει δισεκατομμύρια που βρίσκονται σε συναλλαγματικά αποθέματα, κλείνοντας τη στρόφιγγα της χρηματοδότησης του πολέμου του Πούτιν.
Δεύτερον, στοχεύουμε σημαντικούς τομείς της ρωσικής οικονομίας. Εμποδίζουμε τη Ρωσία να αναβαθμίσει τα διυλιστήρια πετρελαίου της· να επισκευάσει και να εκσυγχρονίσει τον εναέριο στόλο της· και να έχει πρόσβαση σε πολλές σημαντικές τεχνολογίες, τις οποίες χρειάζεται για να οικοδομήσει ένα μέλλον ευημερίας. Κλείσαμε τους εναέριους χώρους μας στα ρωσικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών τζετ των ολιγαρχών. Και να είστε σίγουροι: θα δεσμεύσουμε και τα υπόλοιπα περιουσιακά τους στοιχεία — είτε πρόκειται για θαλαμηγούς είτε για πολυτελή αυτοκίνητα και ιδιοκτησίες πολυτελείας.
Τρίτον, λαμβάνοντας ένα ακόμη άνευ προηγουμένου μέτρο, αναστέλλουμε τις άδειες της προπαγανδιστικής μηχανής του Κρεμλίνου. Τα μέσα ενημέρωσης Russia Today και Sputnik που ανήκουν στο ρωσικό κράτος, καθώς και οι θυγατρικές τους, δεν θα μπορούν πλέον να διαδίδουν τα ψεύδη τους για να δικαιολογήσουν τον πόλεμο του Πούτιν και να διχάσουν την Ένωσή μας. Πρόκειται για πρωτοφανή μέτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εταίρων μας ως απάντηση σε μια άνευ προηγουμένου επίθεση της Ρωσίας.
Κάθε ένα από αυτά τα βήματα έχει γίνει σε στενή συνεννόηση με τους εταίρους και τους συμμάχους μας, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και τη Νορβηγία, αλλά και π.χ. με την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και την Αυστραλία. Μέχρι σήμερα, περισσότερες από 30 χώρες — που αντιπροσωπεύουν πάνω από το ήμισυ της παγκόσμιας οικονομίας — έχουν επίσης ανακοινώσει κυρώσεις και ελέγχους των εξαγωγών όσον αφορά τη Ρωσία. Εάν ο κ. Πούτιν προσπαθούσε να διχάσει την ΕΕ, να αποδυναμώσει το ΝΑΤΟ και να διασπάσει τη διεθνή κοινότητα, έχει επιτύχει ακριβώς το αντίθετο.
Αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου,
Έχω πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι οι κυρώσεις αυτές θα αποβούν σε βάρος και της οικονομίας μας. Το γνωρίζω και θέλω να μιλήσω ειλικρινά στους πολίτες της Ευρώπης. Έχουμε βιώσει δύο χρόνια πανδημίας. Όλοι μας επιθυμούσαμε να μπορέσουμε να επικεντρωθούμε στην οικονομική μας ανάκαμψη. Πιστεύω, όμως, ότι οι λαοί της Ευρώπης κατανοούν πολύ καλά ότι πρέπει να αντιταχθούμε σ’ αυτή τη σκληρή επίθεση. Ναι, η προστασία της ελευθερίας έχει τίμημα. Πρόκειται, όμως, για μια κρίσιμη στιγμή. Και αυτό είναι ένα κόστος που είμαστε πρόθυμοι να πληρώσουμε. Επειδή η ελευθερία είναι ανεκτίμητης αξίας.
Οι σημερινές επενδύσεις μας θα μας καταστήσουν πιο ανεξάρτητους αύριο. Η σκέψη μου πάει πρωτίστως στην ενεργειακή μας ασφάλεια. Είναι απλό, δεν μπορούμε να βασιζόμαστε σε τόσο μεγάλο βαθμό σε έναν προμηθευτή που μας απειλεί ξεκάθαρα. Γι’ αυτό απευθυνθήκαμε σε άλλους παγκόσμιους προμηθευτές. Και αυτοί ανταποκρίθηκαν. Η Νορβηγία αναβαθμίζει τις προμήθειές της. Τον Ιανουάριο καταγράφηκε ρεκόρ προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου. Κατασκευάζουμε νέους τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου και πραγματοποιούμε εργασίες για γραμμές διασύνδεσης. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, η μετάβασή μας προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το υδρογόνο θα μας καταστήσει πραγματικά ανεξάρτητους. Πρέπει να επιταχύνουμε την πράσινη μετάβαση. Επειδή κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην Ευρώπη από ηλιακή, αιολική, υδροηλεκτρική ενέργεια και βιομάζα μειώνει την εξάρτησή μας από το ρωσικό φυσικό αέριο και άλλες εισαγωγές ενέργειας. Πρόκειται για στρατηγική επένδυση. Επιπλέον, μικρότερη εξάρτηση σημαίνει επίσης ότι το Κρεμλίνο θα έχει στη διάθεσή του λιγότερα χρήματα για τη διεξαγωγή πολέμων.
Όταν είμαστε αποφασισμένοι, η Ευρώπη μπορεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις. Το ίδιο ισχύει και για την άμυνα. Η ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα έχει εξελιχθεί περισσότερο τις τελευταίες έξι ημέρες απ’ ό,τι τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν υποσχεθεί να παραδώσουν στρατιωτικό εξοπλισμό στην Ουκρανία. Η Γερμανία ανακοίνωσε ότι θα εκπληρώσει το συντομότερο δυνατόν τον στόχο του 2% του ΝΑΤΟ. Και η Ένωσή μας, για πρώτη φορά, χρησιμοποιεί τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για να αγοράσει και να παραδώσει όπλα σε μια χώρα που δέχεται επίθεση. Θα διατεθούν 500 εκατ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη, για τη στήριξη της άμυνας της Ουκρανίας. Σε πρώτη φάση, θα συμπληρώσουμε το ποσό αυτό με τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών συνεπειών αυτού του τραγικού πολέμου, τόσο στην Ουκρανία όσο και για τους πρόσφυγες.
Αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου,
Αυτή είναι μια στιγμή καμπής για την Ένωσή μας. Δεν μπορούμε να θεωρήσουμε την ασφάλειά μας και την προστασία των ανθρώπων δεδομένες. Πρέπει να τις υπερασπιστούμε. Πρέπει να επενδύσουμε σ’ αυτές. Πρέπει να αναλάβουμε το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί.
Η κρίση αυτή αλλάζει την Ευρώπη. Ωστόσο, και η Ρωσία έχει φτάσει σε ένα σταυροδρόμι. Οι ενέργειες του Κρεμλίνου βλάπτουν σοβαρά τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Ρωσίας και του λαού της. Όλο και περισσότεροι Ρώσοι πολίτες το κατανοούν. Πραγματοποιούν πορείες για την ειρήνη και την ελευθερία. Και ποια είναι η απάντηση του Κρεμλίνου; Συλλαμβάνει χιλιάδες απ’ αυτούς. Τελικά, όμως, η επιθυμία και οι φωνές υπέρ της ειρήνης και της ελευθερίας δεν μπορούν να φιμωθούν. Πέρα από τα τανκς του κ. Πούτιν, υπάρχει μια άλλη Ρωσία. Τείνουμε χείρα φιλίας σ’ αυτή την άλλη Ρωσία.
Αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου,
Τις μέρες αυτές, η ανεξάρτητη Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με την πιο σκοτεινή ώρα της ιστορίας της. Ταυτόχρονα, ο ουκρανικός λαός σηκώνει το λάβαρο της ελευθερίας για όλους μας. Επιδεικνύουν τεράστιο θάρρος. Υπερασπίζονται τη ζωή τους. Αλλά αγωνίζονται και για οικουμενικές αξίες και είναι πρόθυμοι να πεθάνουν γι’ αυτές. Ο Πρόεδρος Ζελένσκι και ο ουκρανικός λαός αποτελούν πραγματική πηγή έμπνευσης. Στην τελευταία μας συνομιλία, ο Πρόεδρος Ζελένσκι μου μίλησε ξανά για το όνειρο του λαού του να ενταχθεί στην Ένωσή μας. Σήμερα, η ΕΕ και η Ουκρανία βρίσκονται πιο κοντά από ποτέ η μία στην άλλη. Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας. Πρέπει να τερματίσουμε αυτόν τον πόλεμο. Και θα πρέπει να συζητήσουμε τα επόμενα βήματα. Είμαι όμως σίγουρη: κανείς σε αυτή την αίθουσα δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ένας λαός που προασπίζεται τόσο γενναία τις ευρωπαϊκές αξίες ανήκει στην ευρωπαϊκή μας οικογένεια.
Ζήτω η Ευρώπη. Και ζήτω μια ελεύθερη και ανεξάρτητη Ουκρανία.
Είμαστε μαζί σας. Δόξα στην Ουκρανία. My z vamy. Slava Ukraini. Mez wame. Slava Ukrainije.
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύεται στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Όλα τα προσωπικά δεδομένα υπόκεινται επεξεργασίας συμφώνως προς τον Κανονισμό (EC) αριθ. 2018/1725. Όλα τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που επεξεργάζεται η Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας/Αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τυγχάνουν ανάλογης διαχείρισης.
Athanasios ATHANASIOU
Press Officer / Political Reporter
European Commission
Representation in Cyprus
EU House, 30 Vyronos Avenue, 1096 Nicosia
Tel: +357 22 81 75 76 Mob: +357 99 363753
Twitter: @aathans
