Skip to content

Ευρωπαϊκές Ειδήσεις 19/12

Η Επιτροπή χαιρετίζει την πολιτική συμφωνία επί του κανονισμού Euro 7

Η Επιτροπή χαιρετίζει την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου επί του κανονισμού Euro 7 για τις εκπομπές ρύπων των οχημάτων, ο οποίος προτάθηκε από την Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2022. Ο κανονισμός Euro 7 καλύπτει τους κύριους ατμοσφαιρικούς ρύπους, όπως αιωρούμενα σωματίδια, υπέρλεπτα σωματίδια, οξείδια του αζώτου και υδρογονάνθρακες, πλην του διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο ρυθμίζεται νομικά από τα πρότυπα CO₂ για τα αυτοκίνητα και τα ημιφορτηγά.

Αυτή η αναθεωρημένη νομική πράξη θα ρυθμίζει νομικά, για πρώτη φορά στην ΕΕ, τα αιωρούμενα σωματίδια από τα φρένα και τα ελαστικά όλων των οχημάτων, καθώς αποτελούν σημαντική πηγή ρύπων, ιδίως στα ηλεκτρικά οχήματα. Επιπλέον, τα όρια φθοράς των ελαστικών θα αποτελέσουν σημαντικό μέτρο για τη μείωση των μικροπλαστικών. Η πολιτική συμφωνία θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών διασφαλίζοντας συμμόρφωση με τα όρια εκπομπών επί διπλάσιο χρονικό διάστημα σε σχέση με ότι ισχύει σήμερα, δηλαδή για 200.000 χλμ και 10 έτη χρήσης, ενώ θα καθορίζει απαιτήσεις βιωσιμότητας για τις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων.

Μολονότι οι συννομοθέτες συμφώνησαν μια πιο μετριοπαθή μείωση των εκπομπών καυσαερίων των αυτοκινήτων και των ημιφορτηγών σε σχέση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής, ο συμφωνηθείς κανονισμός θα μειώσει σημαντικά τις εκπομπές καυσαερίων των φορτηγών και των λεωφορείων, τα οποία θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο από ό, τι τα αυτοκίνητα και τα ημιφορτηγά για να επιτύχουν μηδενικές εκπομπές. Ειδικότερα, οι εκπομπές οξειδίων του αζώτου των φορτηγών και των λεωφορείων θα μειωθούν κατά το ήμισυ (από 400 σε 200 mg ανά kWh).

Ο  Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς κ. Τιερί Μπρετόν δήλωσε σχετικά: «Η σημερινή συμφωνία επί του κανονισμού Euro 7 προσφέρει στους κατασκευαστές έναν ξεκάθαρο δρόμο για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα μέσω καθαρότερων ηλεκτρικών οχημάτων και κινητήρων καύσης. Ειδικότερα, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προόδου για τη μείωση των εκπομπών ρύπων από τα φρένα και τα ελαστικά και καθορίζει απαιτήσεις ανθεκτικότητας για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων. Τα όρια εκπομπών θα πρέπει να τηρούνται επί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ενισχύοντας έτσι την εμπιστοσύνη των καταναλωτών που αγοράζουν μεταχειρισμένα οχήματα. »

Η πολιτική συμφωνία στην οποία κατέληξαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο υπόκειται πλέον στην επίσημη έγκρισή τους.

(Για περισσότερες πληροφορίες: Johanna Bernsel — Τηλ.: + 32 2 298 66 99· Ana Martinez Sanjurjo — Τηλ.: + 32 2 296 30 66)

Η Επιτροπή εγκρίνει κυπριακό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων ύψους 70 εκατ. ευρώ για την αντιστάθμιση ζημιών στον γεωργικό τομέα λόγω δυσμενών κλιματικών φαινομένων

Η Επιτροπή ενέκρινε κυπριακό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων ύψους 70 εκατ. ευρώ για την αντιστάθμιση ζημιών στον γεωργικό τομέα λόγω δυσμενών κλιματικών φαινομένων.

Στόχος του καθεστώτος είναι η στήριξη των γεωργών, των οποίων έχει υποστεί ζημίες η φυτική και ζωική παραγωγή ή τα πάγια περιουσιακά στοιχεία, αποθηκευμένα προϊόντα και ο εξοπλισμός παραγωγής λόγω δυσμενών κλιματικών φαινομένων  τα οποία μπορούν να εξομοιωθούν με φυσικές καταστροφές, όπως καταιγίδες, παγετό, χαλάζι, χιονοπτώσεις, βαριές ή παράκαιρες βροχοπτώσεις, υψηλές θερμοκρασίες, διακυμάνσεις της θερμοκρασίας, ξηρασία, ακραίες ατμοσφαιρικές συνθήκες και ατμοσφαιρική σκόνη. Βάσει του καθεστώτος, το οποίο θα διαρκέσει ως τις 31 Δεκεμβρίου 2030, οι ενισχύσεις θα δοθούν υπό μορφή άμεσων επιχορηγήσεων. Το μέγιστο ποσό ενίσχυσης ανά δικαιούχο είναι 150.000 ευρώ ετησίως (και 500.000 ευρώ για περίοδο πέντε ετών).

Η Επιτροπή αξιολόγησε το καθεστώς βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, ιδίως του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να στηρίζουν την ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή εφάρμοσε τις κατευθυντήριες γραμμές του 2022 σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στον γεωργικό και τον δασοκομικό τομέα και στις αγροτικές περιοχές. Η Επιτροπή έκρινε ότι το καθεστώς είναι αναγκαίο και πρόσφορο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού. Επιπλέον, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το καθεστώς είναι αναλογικό, δεδομένου ότι περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο μέτρο, και ότι θα έχει περιορισμένο αντίκτυπο στον ανταγωνισμό και στο εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών. Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή ενέκρινε το κυπριακό καθεστώς σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

Η μη εμπιστευτική εκδοχή της απόφασης θα δημοσιευτεί με αριθμό SA.110443 στο μητρώο κρατικών ενισχύσεων στον ιστότοπο της Επιτροπής για τον ανταγωνισμό αφ’ ης στιγμής διευθετηθούν τυχόν ζητήματα απορρήτου.

(Για περισσότερες πληροφορίες: Lea Zuber– Τηλ.: +32 2 295 62 98· Ninna Ferreira – Τηλ.: +32 2 299 81 63)

Η προσωρινή συμφωνία για ένα πιο βιώσιμο και ανθεκτικό διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών ενώνει την Ευρώπη

Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε χθες μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου επί του κανονισμού για τη στήριξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ). Οι συννομοθέτες συμφώνησαν να εντείνουν σημαντικά τις προσπάθειες για την οικοδόμηση ενός βιώσιμου και ανθεκτικού ΔΕΔ-Μ, μεταξύ άλλων παρέχοντας ισχυρά κίνητρα για την αύξηση της χρήσης πιο βιώσιμων μορφών μεταφορών και για τη βελτίωση της πολυτροπικότητας —δηλ. του συνδυασμού διάφορων τρόπων μεταφοράς για μία διαδρομή— στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφορών.

Ένα κοινό όραμα για τις ευρωπαϊκές υποδομές μεταφορών

Το αναθεωρημένο ΔΕΔ-Μ θα θέσει υποχρεωτικούς στόχους:

  • Έως το 2040, οι επιβατικές σιδηροδρομικές γραμμές στο κεντρικό και στο εκτεταμένο κεντρικό δίκτυο ΔΕΔ-Μ θα επιτρέπουν στις αμαξοστοιχίες να κινούνται με ταχύτητες τουλάχιστον 160 km/h.
  • Σε ολόκληρο το δίκτυο ΔΕΔ-Μ, θα πρέπει να αναπτυχθεί το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS), ως το ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα σηματοδότησης, προκειμένου οι σιδηρόδρομοι να καταστούν ασφαλέστεροι και αποτελεσματικότεροι. Κατά συνέπεια, τα εθνικά κληροδοτημένα συστήματα «κατηγορίας Β» θα πρέπει σταδιακά να παροπλιστούν.
  • Έως το 2040, θα δημιουργηθούν προστατευμένοι χώροι στάθμευσης στο κεντρικό και στο εκτεταμένο κεντρικό οδικό δίκτυο του ΔΕΔ-Μ, ανά 150 km, κατά μέσο όρο. Η δημιουργία τέτοιων χώρων είναι πολύ σημαντική για την ασφάλεια των επαγγελματιών οδηγών και την εξασφάλιση ενδεδειγμένων συνθηκών εργασίας.
  • Οι μεγάλοι αερολιμένες που εξυπηρετούν πάνω από 12 εκατ. επιβάτες ετησίως θα πρέπει να συνδεθούν με τις σιδηροδρομικές γραμμές μεγάλων αποστάσεων. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα για τη βελτίωση της συνδεσιμότητας και της προσβασιμότητας προς όφελος των επιβατών και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των σιδηροδρόμων έναντι των πτήσεων εσωτερικού.  
  • Ο αριθμός των τερματικών σταθμών μεταφόρτωσης πρέπει να αυξηθεί σύμφωνα με τις τρέχουσες και τις αναμενόμενες κυκλοφοριακές ροές και τις ανάγκες του κλάδου. Πρέπει επίσης να βελτιωθεί η ικανότητα εξυπηρέτησης των εμπορευματικών τερματικών σταθμών. Αυτό, εκτός από τη δυνατότητα κυκλοφορίας τρένων μήκους 740 m σε όλο το δίκτυο, θα συμβάλει ώστε περισσότερες εμπορευματικές μεταφορές να στραφούν σε πιο βιώσιμους τρόπους μεταφοράς, ενώ θα δώσει ώθηση στον ευρωπαϊκό κλάδο των συνδυασμένων μεταφορών (π.χ. συνδυασμός σιδηροδρομικών και οδικών μεταφορών για τα εμπορεύματα).
  • Και οι 430 μεγάλες πόλεις κατά μήκος του δικτύου ΔΕΔ-Μ θα πρέπει να αναπτύξουν σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας για την προώθηση της κινητικότητας μηδενικών και χαμηλών εκπομπών. 
  • Ο ευρωπαϊκός θαλάσσιος χώρος αποσκοπεί στην αποδοτική, βιώσιμη και αειφορική ενοποίηση του θαλάσσιου χώρου με άλλους τρόπους μεταφοράς. Για τον σκοπό αυτό, θα αναβαθμιστούν οι υπάρχουσες και θα δημιουργηθούν νέες διαδρομές θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων, ενώ θα αναπτυχθούν περαιτέρω οι θαλάσσιοι λιμένες και οι συνδέσεις τους με την ενδοχώρα.

Επιπλέον, θα βελτιωθούν οι μεταφορικές συνδέσεις με γειτονικές τρίτες χώρες, με την ενσωμάτωση της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και των έξι εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων στους νέους ευρωπαϊκούς διαδρόμους μεταφορών.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η έγκαιρη ολοκλήρωση του δικτύου —έως το 2030 για το κεντρικό δίκτυο, έως το 2040 για το εκτεταμένο κεντρικό δίκτυο και έως το 2050 για το εκτεταμένο δίκτυο— η συμφωνία προβλέπει επίσης τη βελτίωση της διακυβέρνησης, π.χ. με εκτελεστικές πράξεις για τα κύρια διασυνοριακά τμήματα και συγκεκριμένα εθνικά τμήματα κατά μήκος των εννέα ευρωπαϊκών διαδρόμων μεταφορών. Αυτό, σε συνδυασμό με την καλύτερη ευθυγράμμιση μεταξύ των εθνικών σχεδίων μεταφορών και επενδύσεων και των στόχων ΔΕΔ-Μ, θα διασφαλίσει συνοχή κατά τον καθορισμό προτεραιοτήτων για τις υποδομές και τις επενδύσεις.

Επόμενα βήματα

Η πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε χθες το βράδυ πρέπει τώρα να εγκριθεί επίσημα. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, οι νέοι κανόνες θα δημοσιευτούν στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή τους.

Η δρομολόγηση του νέου ΔΕΔ-Μ και των εννέα νέων ευρωπαϊκών διαδρόμων μεταφορών θα είναι το βασικό θέμα της εμβληματικής εκδήλωσης της Ευρώπης για την κινητικότητα «Ημέρες για τη σύνδεση της Ευρώπης» που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 2-5 Απριλίου 2024.

Ιστορικό

Η αναθεώρηση του κανονισμού ΔΕΔ-Μ εντάσσεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, τη μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή στρατηγική της ΕΕ που θα καταστήσει την ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.

Δηλώσεις

«Πρόκειται για ένα ορόσημο για την ΕΕ. Η Ευρώπη χρειάζεται ένα βιώσιμο και ανθεκτικό δίκτυο μεταφορών που να ανταποκρίνεται στους προβληματισμούς κινητικότητας των πολιτών και των επιχειρήσεών μας, οικοδομώντας παράλληλα γέφυρες με τους γείτονές μας, ιδίως την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τα Δυτικά Βαλκάνια. Πλέον διαθέτουμε τα μέσα για να ολοκληρώσουμε αυτό το δίκτυο.

Αντίνα Βαλεάν, επίτροπος Μεταφορών – 19/12/2023

Ο Αντιπρόεδρος Σχοινάς διοργανώνει συνάντηση υψηλού επιπέδου με Ευρωπαίους θρησκευτικούς ηγέτες

Σήμερα, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, διοργανώνει ειδική συνάντηση υψηλού επιπέδου με θρησκευτικούς ηγέτες από όλη την Ευρώπη, οι οποίοι θα συζητήσουν τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή και τον αντίκτυπό της στους Ευρωπαίους πολίτες. Η συνάντηση αποτελεί συνέχεια της ανακοίνωσης της Επιτροπής με τίτλο «Το μίσος δεν έχει θέση εδώ: η Ευρώπη ενωμένη ενάντια στο μίσος»,  η οποία απευθύνει έκκληση σε όλους τους πολίτες της Ευρώπης να αντισταθούν στο μίσος και να υπερασπιστούν την ανοχή και τον σεβασμό.

Ο Αντιπρόεδρος κ. Σχοινάς δήλωσε σχετικά: « Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον διχασμό με συμφιλίωση και διάλογο. Τα δραματικά γεγονότα που εκτυλίσσονται από τις 7 Οκτωβρίου και η πολωτική τους επίδραση στην Ευρώπη δείχνουν, περισσότερο από ποτέ, την ανάγκη να ενωθούμε γύρω από τις πλέον θεμελιώδεις αξίες μας, στις οποίες εδράζεται ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής μας, τον σεβασμό μας προς τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις αρχές του ανθρωπισμού. Οι θρησκευτικοί ηγέτες μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στην επούλωση της διχόνοιας και στον κατευνασμό του μίσους και των συνεπειών τους. Η σημερινή ειδική συνάντηση θα αποτελέσει ευκαιρία να εξεταστούν αυτά τα ζητήματα και να συζητηθεί η μελλοντική πορεία».

Ο Αντιπρόεδρος κ. Σχοινάς θα συναντηθεί με εκπροσώπους των Επισκοπικών Διασκέψεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Διάσκεψης των Ευρωπαίων Ραβίνων, της Εκκλησίας της Σουηδίας, του Γραφείου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην ΕΕ και της Ιταλικής Ισλαμικής Θρησκευτικής Κοινότητας. Οι πέντε θρησκευτικοί ηγέτες που θα συμμετάσχουν σήμερα θα βασιστούν στον τελευταίο διάλογο υψηλού επιπέδου για να αντιμετωπίσουν τις τρέχουσες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή από τη σκοπιά των θρησκευτικών ιδρυμάτων και των κοινοτήτων τους. Οι θρησκευτικοί ηγέτες θα συζητήσουν επίσης τρόπους για την προώθηση της συνεργασίας σε αυτά τα κρίσιμα ζητήματα με θρησκευτικούς ηγέτες από την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

(Για περισσότερες πληροφοριές: Christian Wigand – Τηλ.: +32 2 296 22 53 ; Cristina Torres Castillo – Τηλ.: +32 2 299 06 79)

Η Επιτροπή εγκρίνει ελληνικό πρόγραμμα ύψους 150 εκατ. ευρώ για τη στήριξη ενεργοβόρων επιχειρήσεων στο πλαίσιο του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ελληνικό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων ύψους 150 εκατ. ευρώ για τη στήριξη ενεργοβόρων επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν αυξημένες ενεργειακές δαπάνες λόγω του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας. Το καθεστώς εγκρίθηκε βάσει του προσωρινού πλαισίου κρίσης και μετάβασης για τις κρατικές ενισχύσεις, το οποίο εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 9 Μαρτίου 2023 και τροποποιήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2023 για να στηρίξει μέτρα σε τομείς καίριας σημασίας για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης και την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

Στο πλαίσιο του καθεστώτος, η ενίσχυση θα λάβει τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων και θα διοχετευτεί μέσω των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, υπό τη μορφή μειώσεων των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας. Σκοπός του καθεστώτος είναι η κάλυψη του πρόσθετου κόστους για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους ιδιαίτερα πληττόμενους τομείς που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι του προσωρινού πλαισίου κρίσης και μετάβασης, λόγω  έκτακτων αυξήσεων των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας που συνδέονται με την τρέχουσα γεωπολιτική κρίση.

Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ελληνικό καθεστώς συνάδει με τις προϋποθέσεις που θέτει το προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης. Ειδικότερα, οι επιχειρήσεις που είναι επιλέξιμες βάσει του καθεστώτος θα δικαιούνται να λάβουν ενισχύσεις που καλύπτουν έως και το 80 % των επιλέξιμων δαπανών ως το  ανώτατο όριο ενίσχυσης των 150 εκατ. ευρώ. Οι ενισχύσεις θα χορηγηθούν πριν από τις 30 Σεπτεμβρίου 2024. Επιπλέον, η δημόσια στήριξη θα χορηγηθεί υπό όρους για τον περιορισμό των αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένων διασφαλίσεων για τη διαφύλαξη του ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών και για να διασφαλιστεί ότι οι ενισχύσεις θα ωφελήσουν τους τελικούς δικαιούχους. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το καθεστώς είναι αναγκαίο, κατάλληλο και αναλογικό για την άρση σοβαρής διαταραχής της οικονομίας κράτους μέλους, σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης. Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή ενέκρινε το καθεστώς βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης και τα άλλα μέτρα που έχει λάβει η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας και για την προαγωγή της μετάβασης σε μια οικονομία μηδενικών καθαρών εκπομπών είναι διαθέσιμες εδώ. Η μη εμπιστευτική εκδοχή της απόφασης θα δημοσιευτεί με αριθμό SA.107915 στο μητρώο κρατικών ενισχύσεων στον ιστότοπο της Επιτροπής για τον ανταγωνισμό αφ’ ης στιγμής διευθετηθούν τυχόν ζητήματα απορρήτου.

(Για περισσότερες πληροφορίες: Lea Zuber– Τηλ.: +32 2 295 62 98· Ninna Ferreira – Τηλ.: +32 2 299 81 63)

The European Commission is committed to personal data protection.  Any personal data is processed in line with Regulation (EC) 2018/1725. All personal information processed by the Directorate-General for Communication / European Commission Representations is treated accordingly. If you do not work for a media organisation, you are welcome to contact the EU through Europe Direct in writing or by calling 00 800 6 7 8 9 10 11.

Athanasios ATHANASIOU

Press Officer / Political Reporter

European Commission

Representation in Cyprus

EU House, 30  Vyronos Avenue, 1096 Nicosia

Tel: +357 22 81 75 76 Mob: +357 99 363753

Twitter: @aathans

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *