η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταγράφει την πρόοδο που έχει σημειωθεί κατά τα τελευταία έτη προς την υλοποίηση μιας αποτελεσματικής και πραγματικής Ένωσης Ασφάλειας. Στην έκθεση παρουσιάζονται σήμερα οι πρωτοβουλίες που ανέλαβε η Επιτροπή σε ορισμένους βασικούς τομείς της Ένωσης Ασφάλειας, μεταξύ των οποίων η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η ανταλλαγή πληροφοριών, η καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης και η κυβερνοασφάλεια, ενώ παράλληλα επισημαίνεται ότι απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες, ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια. Στο πλαίσιο της επίθεσης στο Christchurch τον Μάρτιο του 2019, η Επιτροπή συνιστά επίσης να αρχίσει η ΕΕ διαπραγματεύσεις με τη Νέα Ζηλανδία σχετικά με την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με την Ευρωπόλ για την καταπολέμηση του σοβαρού εγκλήματος και της τρομοκρατίας.
Ο επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, δήλωσε σχετικά: «Η ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών αποτέλεσε απόλυτη προτεραιότητα για την παρούσα Επιτροπή από την πρώτη στιγμή. Στηριζόμενοι στο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια, δημιουργήσαμε μια αποτελεσματική και πραγματική Ένωση Ασφάλειας — με βάση την εμπιστοσύνη, την κοινή χρήση πόρων και την αντιμετώπιση των απειλών από κοινού. Μπορούμε να είμαστε περήφανοι για πολλά απτά αποτελέσματα, όπως η νομοθεσία της ΕΕ για την ασφάλεια με στόχο τον αποτελεσματικότερο εντοπισμό επικίνδυνων εγκληματιών, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας εντός και εκτός διαδικτύου και τον περιορισμό της πρόσβασης σε πυροβόλα όπλα, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι άλλαξε η νοοτροπία μας όσον αφορά την ασφάλεια. Καλώ τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την επιβολή των κανόνων ασφαλείας της ΕΕ και την καλύτερη προστασία των πολιτών μας.»
Ο κ. Τζούλιαν Κινγκ, επίτροπος αρμόδιος για την Ένωση Ασφάλειας, δήλωσε: «Κατά τα τελευταία χρόνια έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την ενίσχυση της συλλογικής μας ασφάλειας. Μόνο μέσω της συνεργασίας και της συντονισμένης αντίδρασης μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με τον καλύτερο τρόπο τις σημερινές πολύπλοκες και πολύπλευρες προκλήσεις που αποτελούν για την ασφάλεια η τρομοκρατία, το κυβερνοέγκλημα και η παραπληροφόρηση. Υπάρχουν ωστόσο κι άλλα να γίνουν. Πρέπει να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας ώστε να μην αφήσουμε χώρο δράσης στους τρομοκράτες, εντός και εκτός διαδικτύου, εντός και εκτός της ΕΕ. Περιμένω από το Συμβούλιο να δώσει το πράσινο φως για να αρχίσουμε διαπραγματεύσεις με τη Νέα Ζηλανδία, στρατηγικό εταίρο στην καταπολέμηση του σοβαρού εγκλήματος και της τρομοκρατίας».
Πρόοδος στο πλαίσιο των βασικών πυλώνων της Ένωσης Ασφάλειας
Η σημερινή έκθεση περιγράφει την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τους νομοθετικούς φακέλους προτεραιότητας στον τομέα της ασφάλειας, καθώς και τις πρόσφατες πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί για τη διασφάλιση της ασφάλειας των Ευρωπαίων πολιτών, τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου. Η έκθεση επικεντρώνεται ειδικότερα στα εξής:
- Τρομοκρατικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο — Δεδομένης της συνεχούς απειλής που συνιστά το τρομοκρατικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο, η Επιτροπή καλεί τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και το Συμβούλιο να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με την προτεινόμενη νομοθεσία έως το τέλος του 2019. Παράλληλα, έχουν προχωρήσει οι εργασίες μέσω εθελοντικών εταιρικών σχέσεων με διαδικτυακές πλατφόρμες, ενώ οι συμμετέχοντες στο φόρουμ της ΕΕ για το διαδίκτυο συμφώνησαν σε έναπρωτόκολλο διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ — έναν μηχανισμό ταχείας απόκρισης για την ανάσχεση της ταχείας εξάπλωσης τρομοκρατικού και βίαιου εξτρεμιστικού περιεχομένου στο διαδίκτυο.
- Βελτιωμένη ανταλλαγή πληροφοριών — Τα κράτη μέλη ανταλλάσσουν περισσότερες πληροφορίες από ποτέ, ιδίως χάρη στη βοήθεια που προσφέρουν οργανισμοί της ΕΕ, όπως η Ευρωπόλ. Ωστόσο, για την κάλυψη των υπολειπόμενων κενών πληροφόρησης και των τυφλών σημείων, είναι ζωτικής σημασίας τα συστήματα πληροφοριών ασφάλειας της ΕΕ να μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή έχει θέσει ως κορυφαία της προτεραιότητα την εφαρμογή των προτάσεων για τη διαλειτουργικότητα έως το 2020. Η Επιτροπή καλεί επίσης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να καταλήξουν σύντομα σε συμφωνία για όλες τις εκκρεμείς νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τα συστήματα πληροφοριών για την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της τεχνικής εφαρμογής του ETIAS και του ενισχυμένου Συστήματος Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις.
- Ασφάλεια στον κυβερνοχώρο — Η ΕΕ έχει ενισχύσει σημαντικά την ανθεκτικότητά της στον κυβερνοχώρο και καταβάλλει τώρα προσπάθειες για τη διασφάλιση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο των δικτύων 5G. Μετά τη συντονισμένη αξιολόγηση κινδύνου από την ΕΕ, τα κράτη μέλη θα πρέπει τώρα να συμφωνήσουν σχετικά με μια εργαλειοθήκη μέτρων μετριασμού έως τις 31 Δεκεμβρίου.
- Παραπληροφόρηση – Η ΕΕ συνέχισε επίσης τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και την προστασία της ακεραιότητας των εκλογών μέσω του αυτορρυθμιστικού κώδικα δεοντολογίας για την παραπληροφόρηση από τον Οκτώβριο του 2018. Ένα έτος μετά, ενώ οι υπογράφοντες έχουν καταβάλει σημαντικές προσπάθειες, απαιτείται περισσότερη δράση από τις διαδικτυακές πλατφόρμες, ιδίως όσον αφορά την ενδυνάμωση των καταναλωτών και την ανάληψη δεσμεύσεων για την ενδυνάμωση της ερευνητικής κοινότητας.
- Επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας — Ορισμένοι από τους βασικούς νόμους ασφαλείας της ΕΕ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο δεν εφαρμόζονται ακόμη πλήρως από όλα τα κράτη μέλη. Σε αυτούς περιλαμβάνονται φάκελοι προτεραιότητας, όπως η ανταλλαγή δεδομένων από τις καταστάσεις ονομάτων επιβατών (PNR) και η οδηγία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Μόνο 13 κράτη μέλη εφαρμόζουν τους κανόνες της ΕΕ για την αυστηρότερη πρόσβαση σε πυροβόλα όπλα και 21 κράτη μέλη δεν έχουν μεταφέρει ακόμη τους κανόνες της ΕΕ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Επιπλέον, 23 κράτη μέλη εξακολουθούν να μην εφαρμόζουν τους κανόνες της ΕΕ για την ποινικοποίηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και 4 κράτη μέλη δεν συμμορφώνονται με τη νομοθεσία της ΕΕ για τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν επειγόντως τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσουν την πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας.
- Συνεργασία για την ασφάλεια με τα Δυτικά Βαλκάνια – Στις 9 Οκτωβρίου, η Επιτροπή υπέγραψε συμφωνίες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, ως συνέχεια του κοινού σχεδίου δράσης. Στις 7 Οκτωβρίου, η ΕΕ υπέγραψε επίσης συμφωνία για τη συνεργασία στον τομέα της διαχείρισης των συνόρων μεταξύ του Μαυροβουνίου και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.
Τέλος, η Επιτροπή έχει εντείνει τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών με άλλες χώρες εταίρους, οργανισμούς και σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη — βασική προϋπόθεση για την οικοδόμηση μιας αποτελεσματικής και πραγματικής Ένωσης Ασφάλειας. Η Επιτροπή συνιστά σήμερα στο Συμβούλιο να εγκρίνει την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη σύναψη συμφωνίας που θα επιτρέπει την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μεταξύ της Ευρωπόλ και των αρχών της Νέας Ζηλανδίας για την καταπολέμηση του σοβαρού εγκλήματος και της τρομοκρατίας. Ενώ βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη παρόμοιες διαπραγματεύσεις με 8 χώρες προτεραιότητας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (MENA), η Επιτροπή θεωρεί αναγκαία την έναρξη των εν λόγω διαπραγματεύσεων με τη Νέα Ζηλανδία, με την προσθήκη της χώρας αυτής στον κατάλογο των χωρών προτεραιότητας. Η συμφωνία θα διασφαλίζει την αναγκαία προστασία των δεδομένων, της ιδιωτικής ζωής, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των ελευθεριών.
Ιστορικό
Η ασφάλεια αποτελεί πολιτική προτεραιότητα της Επιτροπής Γιούνκερ από την αρχή της θητείας της, όπως προκύπτει από τις πολιτικές κατευθύνσεις που παρουσίασε ο πρόεδρος Γιούνκερ τον Ιούλιο του 2014 έως την τελευταία ομιλία που εκφώνησε για την κατάσταση της Ένωσης στις 12 Σεπτεμβρίου 2018.
Το Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο για την Ασφάλεια κατευθύνει το έργο της Επιτροπής στον συγκεκριμένο τομέα, καθορίζοντας τις κύριες δράσεις για την αποτελεσματική αντίδραση της ΕΕ στην τρομοκρατία και τις απειλές κατά της ασφάλειας, όπως η καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης, η ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας, η παρεμπόδιση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και η καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών. Από την έγκριση του θεματολογίου μέχρι σήμερα, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή του, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο για μια αποτελεσματική και πραγματική Ένωση Ασφάλειας. Η πρόοδος αυτή αντικατοπτρίζεται στις εκθέσεις που δημοσιεύει η Επιτροπή σε τακτά διαστήματα.
Στις 20 Ιουνίου οι ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν νέο θεματολόγιο για την ΕΕ για τα επόμενα πέντε έτη, με τίτλο «Ένα νέο στρατηγικό θεματολόγιο για την περίοδο 2019-2024», στο οποίο ο στόχος της «προστασίας των πολιτών και των ελευθεριών» κατατάσσεται μεταξύ των 4 βασικών προτεραιοτήτων της Ένωσης.
Τον Απρίλιο του 2019, η Ευρωπόλ και η Νέα Ζηλανδία υπέγραψαν μια συμφωνία συνεργασίας, η οποία παρέχει ένα πλαίσιο για διαρθρωμένη συνεργασία στρατηγικού επιπέδου, αλλά δεν αποτελεί τη νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα. Μετά από το επίσημο αίτημα της Νέας Ζηλανδίας τον Αύγουστο του 2019, η Επιτροπή ζήτησε σήμερα από το Συμβούλιο να αρχίσει διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας, η οποία θα επιτρέψει την ανταλλαγή αυτή.
Περισσότερες πληροφορίες
Ενημερωτικό δελτίο: Η Ευρώπη που προστατεύει – επικαιροποίηση
Ενημερωτικό δελτίο: Η Ευρώπη που προστατεύει — Επιχειρησιακή υποστήριξη
Ενημερωτικό δελτίο: Νομοθετική τρέχουσα κατάσταση
Ενημερωτικό δελτίο: Τρομοκρατικό περιεχόμενο στο διαδίκτυ
