Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης και ενισχύσεων αναδιάρθρωσης υπέρ των συνεταιριστικών πιστωτικών ιδρυμάτων και του κεντρικού φορέα τους, της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας (που συναποτελούν τον «συνεταιριστικό τραπεζικό τομέα»), στην Κύπρο είναι σύμφωνα με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ. Συγκεκριμένα, τα μέτρα αυτά θα καταστήσουν δυνατή την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συνεταιριστικού τραπεζικού τομέα χωρίς συνέχιση της κρατικής στήριξης, ενώ συγχρόνως θα περιορίσουν τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που προκαλούν οι ενισχύσεις.
Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής και επίτροπος Ανταγωνισμού Χοακίν Αλμούνια δήλωσε σχετικά: Ο συνεταιριστικός τραπεζικός τομέας επιβαρύνεται ιδιαίτερα από την κακή ποιότητα του χαρτοφυλακίου δανείων, εξαιτίας του αλόγιστου δανεισμού κατά το παρελθόν. Το πρόγραμμα ριζικής αναδιάρθρωσης που εγκρίθηκε σήμερα, θέτει τις βάσεις για τη μετατροπή του συνεταιριστικού τραπεζικού τομέα σε βιώσιμα πιστωτικά ιδρύματα που θα εξυπηρετούν την κυπριακή οικονομία σε σταθερή βάση».
Λόγω του υψηλού ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ως συνέπεια της τρέχουσας ύφεσης και του αλόγιστου δανεισμού κατά το παρελθόν, ο κυπριακός τραπεζικός τομέας πρέπει να δημιουργήσει εκ νέου ένα ισχυρό κεφαλαιακό απόθεμα ασφαλείας με ανακεφαλαιοποίηση ύψους 1,5 δισ. ευρώ.
Το σχέδιο αναδιάρθρωσης που εγκρίθηκε σήμερα συνιστά μείζονα αναμόρφωση της δομής και των εμπορικών πρακτικών του τομέα. Ο αριθμός των συνεταιριστικών πιστωτικών ιδρυμάτων θα μειωθεί σε 18 μέσω συγχωνεύσεων. Αυτά τα πιστωτικά ιδρύματα θα ανήκουν στον συνεταιριστικό κεντρικό φορέα, ο οποίος και θα τα ελέγχει. Ο συνεταιριστικός κεντρικός φορέας, με τη σειρά του, θα ανήκει στον νέο, κατά 99% μέτοχο, δηλαδή το κράτος. Θα αναπτυχθούν κατάλληλες πολιτικές για τη διαχείριση κινδύνων, την αναδοχή δανείων και τη διαχείριση απαιτήσεων. Βασικό στοιχείο του σχεδίου αποτελεί η αποτελεσματική διαχείριση του μεγάλου αριθμού μη εξυπηρετούμενων δανείων, μέσω μιας νέας εξειδικευμένης μονάδας. Η διαδικασία διορισμού νέων ομάδων διαχείρισης έχει ήδη ξεκινήσει, τόσο σε κεντρικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο πιστωτικών ιδρυμάτων.
Η στρατηγική αναδιάρθρωσης του συνεταιριστικού τραπεζικού τομέα έχει καταρτιστεί σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και αποτελεί μέρος του προγράμματος βοήθειας για την Κύπρο.
Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά την ορθή και έγκαιρη εφαρμογή του σχεδίου. Δεδομένης της πρόκλησης που αποτελεί η υλοποίηση ενός τέτοιου φιλόδοξου σχεδίου αναδιάρθρωσης, είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι αρχές έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν τα πρώτα βασικά μέτρα, όπως η συγχώνευση των συνεταιριστικών πιστωτικών ιδρυμάτων. Η δυναμική αυτή πρέπει να διατηρηθεί για να διασφαλιστεί η επιτυχής εφαρμογή του σχεδίου.
Ιστορικό
Ο συνεταιριστικός τραπεζικός τομέας συμβάλλει καθοριστικά στη χρηματοδότηση της κυπριακής οικονομίας. Έχει ως στόχο τη συγκέντρωση εγχώριων καταθέσεων και τη χορήγηση δανείων σε μόνιμους κατοίκους. Μέχρι πρόσφατα, υπήρχαν εκατό περίπου συνεταιριστικά πιστωτικά ιδρύματα που δεν ελέγχονταν από τη συνεταιριστική κεντρική τράπεζα με την οποία ήταν συνδεδεμένα. Κάθε ίδρυμα ήταν ιδιοκτησία των μελών του, δηλαδή των πελατών του. Αυτή η αποκεντρωμένη δομή και εγγύτητα με τους δανειολήπτες οδήγησε σε αλόγιστη χορήγηση δανείων, χωρίς σοβαρό έλεγχο της ικανότητας των δανειοληπτών να εξοφλήσουν τα δάνειά τους, καθώς και στην καλλιέργεια νοοτροπίας μη αποπληρωμής των δανείων. Ως συνέπεια αυτής της κατάστασης, και λόγω της τρέχουσας βαθιάς ύφεσης, πάνω από το 40 % του χαρτοφυλακίου δανείων είναι πλέον μη εξυπηρετούμενα, δηλαδή δεν έχουν εξοφληθεί από τους δανειολήπτες, και το ποσοστό αυτό αυξάνεται συνεχώς. Ο συνεταιριστικός τραπεζικός τομέας χρειάζεται 1,5 δισ. ευρώ για να καλύψει τις ζημίες από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Η μη εμπιστευτική έκδοση της απόφασης θα δημοσιευθεί με τον αριθμό υπόθεσης SA.35334 στο Μητρώο Κρατικών Ενισχύσεων στον ιστότοπο της ΓΔ Ανταγωνισμού, μόλις διευθετηθούν τυχόν ζητήματα απορρήτου. Οι νέες δημοσιεύσεις αποφάσεων περί κρατικών ενισχύσεων στο διαδίκτυο και την Επίσημη Εφημερίδα ανακοινώνονται στο εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό δελτίο για τις κρατικές ενισχύσεις State Aid Weekly e-News.
