Οι Ευρωπαίοι είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένοι από ποτέ άλλοτε όσον αφορά την ιδιότητά τους ως πολιτών της Ένωσης, ενώ εξακολουθεί να αυξάνεται το ποσοστό των Ευρωπαίων που επιθυμούν να ενημερώνονται περισσότερο για τα δικαιώματά τους. Τέσσερις στους πέντε Ευρωπαίοι απολαμβάνουν, κυρίως, το δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης που τους επιτρέπει να ζουν, να εργάζονται, να σπουδάζουν και να ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ (Ευρωβαρόμετρο του Δεκεμβρίου 2016). Ωστόσο, η έλλειψη ευαισθητοποίησης σημαίνει ότι οι πολίτες της ΕΕ δεν ασκούν πλήρως το δικαίωμά τους να ψηφίζουν στις ευρωπαϊκές και τοπικές εκλογές και πολλοί δεν γνωρίζουν το δικαίωμά τους για προξενική προστασία από πρεσβείες άλλων κρατών μελών. Η έκθεση του 2017 για την ιθαγένεια της Ένωσης περιγράφει τις προτεραιότητες της Επιτροπής να προωθήσει περαιτέρω την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα δικαιώματα αυτά και να καταστήσει ευκολότερη τη χρησιμοποίησή τους στην πράξη.
Η κα Věra Jourová, επίτροπος αρμόδια για τη δικαιοσύνη, τους καταναλωτές και την ισότητα των φύλων, υπεύθυνη για τα δικαιώματα που συνδέονται με την ιθαγένεια της ΕΕ, δήλωσε τα εξής: «Το 87 % των Ευρωπαίων έχουν επίγνωση της ιθαγένειας της ΕΕ, το μεγαλύτερο ποσοστό που σημειώθηκε ποτέ, αλλά δεν γνωρίζουν πάντοντε τα δικαιώμάτά τους που συνδέονται με την ιθαγένεια της ΕΕ. Η ιθαγένεια της ΕΕ συνεπάγεται σημαντικά δικαιώματα και ελευθερίες καθώς και τη δυνατότητα για δημοκρατική και ενεργό συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Θέλουμε να κινητοποιήσουμε τους πολίτες ώστε να μάθουν περισσότερα για τα δικαιώματά τους ως πολίτες της ΕΕ και να τα χρησιμοποιούν με μεγαλύτερη ευκολία».
Δημήτρης Αβραμόπουλος, επίτροπος αρμόδιος για τη μετανάστευση, τις εσωτερικές υποθέσεις και την ιθαγένεια: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει για τους Ευρωπαίους πολίτες και μέσω αυτών. Για να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες της ΕΕ μπορούν να απολαμβάνουν πλήρως τα δικαιώματά τους και τις ελευθερίες τους σε μια εποχή που αυξάνονται συνεχώς οι δυσκολίες της παγκοσμιοποίησης και οι διακρατικές προκλήσεις, είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε το έργο μας για την ενίσχυση της ασφάλειας στο εσωτερικό της ΕΕ και με την αύξηση της προστασίας των κοινών εξωτερικών συνόρων μας».
Η έκθεση εστιάζει σε τέσσερις βασικούς τομείς με βάση τις πληροφορίες από τους πολίτες μέσω ερευνών και μιας δημόσιας διαβούλευσης: 1) προώθηση των δικαιωμάτων που συνδέονται με την ιθαγένεια της ΕΕ και των κοινών αξιών της ΕΕ· 2) αύξηση της συμμετοχής των πολιτών στον δημοκρατικό βίο της ΕΕ· 3) απλούστευση της καθημερινής ζωής των πολιτών της ΕΕ· 4) ενίσχυση της ασφάλειας και προώθηση της ισότητας.
Η Επιτροπή, για να πετύχει αυτούς τους στόχους, θα προβεί σε μια σειρά δράσεων που περιλαμβάνουν:
- την οργάνωση μιας πανευρωπαϊκής εκστρατείας ενημέρωσης σχετικά με τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ, με σκοπό να βοηθήσει τους πολίτες να κατανοήσουν καλύτερα τα δικαιώματά τους·
- την ενίσχυση της εθελοντικής συμμετοχής: Η Επιτροπή επιθυμεί να δημιουργήσει περισσότερες ευκαιρίες για τους νέους στην Ευρώπη ώστε να έχουν πιο ουσιαστική συνεισφορά στην κοινωνία και να δείχνουν αλληλεγγύη. Το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης, που ξεκίνησε στις 7 Δεκεμβρίου 2016, δίνει στους νέους την ευκαιρία να αποκτήσουν πολύτιμη πείρα, δείχνοντας, παράλληλα, αλληλλεγγύη σε όσους έχουν ανάγκη.
- Η πρόταση για μια «Ενιαία ψηφιακή πύλη» ώστε οι πολίτες να έχουν εύκολη διαδικτυακή πρόσβαση σε υπηρεσίες πληροφόρησης, παροχής βοήθειας και επίλυσης προβλημάτων σε ένα ευρύ φάσμα διοικητικών θεμάτων.
- την εντατικοποίηση των διαλόγων με τους πολίτες και της δημόσιας συζήτησης με σκοπό οι πολίτες της ΕΕ να ανταλλάσσουν απόψεις και να κατανοούν καλύτερα τις συνέπειες που έχει η Ένωση στην καθημερινή τους ζωή. Ήδη, έχουν διοργανωθεί 125 διάλογοι με τους πολίτες από την έναρξη της θητείας της Επιτροπής Juncker.
- Προώθηση των βέλτιστων πρακτικών προκειμένου να βοηθηθούν οι πολίτες της ΕΕ να ασκήσουν το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι για τις εκλογές της ΕΕ, ιδίως κατά την περίοδο πριν από τις εκλογές του 2019.
Ιστορικό
Κάθε πρόσωπο το οποίο έχει την ιθαγένεια ενός κράτους μέλους της ΕΕ είναι και πολίτης της ΕΕ. Η ιθαγένεια της ΕΕ δεν αντικαθιστά την εθνική ιθαγένεια, αλλά τη συμπληρώνει. Αποτελεί σημαντική ιδιότητα που παρέχει πολλές ελευθερίες στους πολίτες όπως η ελεύθερη κυκλοφορία, η προξενική προστασία και το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις δημοτικές εκλογές και τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όπου και αν ζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διασφαλίζει ότι τα δικαιώματα που συνδέονται με την ιθαγένεια της ΕΕ αποτελούν πραγματικότητα για τους πολίτες. Από το 2010 και μετά η Επιτροπή καταρτίζει έκθεση ανά τριετία σχετικά με τις κύριες πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται για την προώθηση και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας. Οι εκθέσεις καταρτίζονται με βάση τις απόψεις των πολιτών από τις αναφορές που υποβάλλονται και από τον άμεσο διάλογο των Επιτρόπων με τους πολίτες. Το 2015 η Επιτροπή πραγματοποίησε δημόσια διαβούλευση και δύο έρευνες σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ και τα εκλογικά δικαιώματα, ώστε να ληφθούν υπόψη στην έκθεση του 2017 για την ιθαγένεια της ΕΕ.
Περισσότερες πληροφορίες
Έκθεση του 2017 για την ιθαγένεια της Ένωσης:
Ενημερωτικό δελτίο σχετικά με τις δράσεις της Επιτροπής στον τομέα της ιθαγένειας της ΕΕ για την περίοδο 2013-2016
Σύνοψη της έκθεσης του 2017 για την ιθαγένεια της Ένωσης
Ενημερωτικό δελτίο του 2015 για τη δημόσια διαβούλευση σχετικά με την ιθαγένεια της Ένωσης
Τεχνική έκθεση σχετικά με τις νομοθετικές εξελίξεις και τη νομολογία σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ (άρθρο 25)
Πρόγραμμα «Ιθαγένεια της ΕΕ»:
Έρευνα του 2015 για τα εκλογικά δικαιώματα
Έρευνα του 2015 για την ιθαγένεια
