Σήμερα, η Επιτροπή δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας πανευρωπαϊκής εκστρατείας δοκιμών τροφίμων, από την οποία προκύπτει ότι ορισμένα προϊόντα φέρουν πανομοιότυπο ή παρόμοιο εμπορικό σήμα, ενώ έχουν διαφορετική σύνθεση.
Από την ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2017, ο Πρόεδρος κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δεσμεύτηκε να αντιμετωπίσει το ζήτημα των δύο ποιοτήτων των προϊόντων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προωθήσει διάφορες πρωτοβουλίες και σήμερα δημοσίευσε μελέτη μετά τις δοκιμές τροφίμων σε ολόκληρη την ΕΕ με τη χρήση της ίδιας μεθοδολογίας, ώστε να γίνουν καλύτερα κατανοητά τα προϊόντα δύο ποιοτήτων στην ΕΕ. Από την ανάλυση σχεδόν 1 400 τροφίμων σε 19 χώρες της ΕΕ, η μελέτη, που εκπονήθηκε από την εσωτερική υπηρεσία επιστήμης και γνώσης της Επιτροπής, το Κοινό Κέντρο Ερευνών, δείχνει ότι το 9 % των προϊόντων που συγκρίθηκαν διέφεραν ως προς τη σύνθεσή τους, αν και το εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας ήταν πανομοιότυπο. Ένα επιπλέον 22 % των προϊόντων με διαφορετική σύνθεση είχε παρόμοιο εμπρόσθιο μέρος συσκευασίας. Η μελέτη δεν έδειξε συγκεκριμένες γεωγραφικές τάσεις. Με βάση τη νέα μεθοδολογία που αναπτύχθηκε, οι αρμόδιες εθνικές αρχές θα είναι πλέον σε θέση να προβαίνουν σε ανάλυση κατά περίπτωση, για τον προσδιορισμό των παραπλανητικών πρακτικών που απαγορεύονται βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ για τους καταναλωτές.
Ο κ. Τίμπορ Νάβρατσιτς, επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Νεολαίας και Αθλητισμού, που είναι υπεύθυνος για το Κοινό Κέντρο Ερευνών, δήλωσε: «Ορισμένοι Ευρωπαίοι νομίζουν ότι τα επώνυμα τρόφιμα που αγοράζουν είναι διαφορετικά, ίσως χειρότερα, από εκείνα που είναι διαθέσιμα αλλού. Η Επιτροπή κάλεσε τους επιστήμονες να βοηθήσουν ώστε να αξιολογηθεί αντικειμενικά το εύρος αυτών των διαφορών στην ενιαία αγορά. Τα αποτελέσματα είναι ανάμεικτα: ενώ με χαροποιεί το γεγονός ότι δεν βρήκαν κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει διαχωρισμό ανατολής-δύσης όσον αφορά τη σύνθεση των επώνυμων τροφίμων, ανησυχώ για το ότι αποκάλυψαν ότι έως το ένα τρίτο των προϊόντων που δοκιμάστηκαν έχουν διαφορετική σύνθεση ενώ φέρουν πανομοιότυπο ή παρόμοιο εμπορικό σήμα.»
Η κ. Βιέρα Γιούροβα, επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων, δήλωσε τα εξής: «Δεν θα υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Με τους νέους νόμους που ποινικοποιούν τις δύο ποιότητες και με την ενίσχυση της θέσης των αρχών προστασίας των καταναλωτών, έχουμε στη διάθεσή μας τα μέσα για να θέσουμε τέλος στην πρακτική αυτή. Οι Ευρωπαίοι καταναλωτές θα μπορούν να κάνουν τις αγορές τους με πλήρη εμπιστοσύνη ότι αγοράζουν αυτό που βλέπουν.
Κύρια πορίσματα
Στο πλαίσιο της μελέτης αξιολογήθηκαν 1380 δείγματα 128 διαφορετικών τροφίμων από 19 κράτη μέλη: Το δείγμα, ωστόσο, δεν είναι αντιπροσωπευτικό της τεράστιας ποικιλίας των τροφίμων στην αγορά της ΕΕ. Από τη μελέτη διαπιστώθηκε ότι:
- Στις περισσότερες περιπτώσεις, η σύνθεση αντιστοιχούσε στον τρόπο παρουσίασης των προϊόντων: το 23 % των προϊόντων είχε πανομοιότυπο εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας και πανομοιότυπη σύνθεση, ενώ το 27 % των προϊόντων δήλωναν τη διαφορετική τους σύνθεση σε διάφορες χώρες της ΕΕ με διαφορετικό εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας τους.
- Το 9 % των προϊόντων που παρουσιάζονται ως τα ίδια σε όλη την ΕΕ είχαν διαφορετική σύνθεση: είχαν πανομοιότυπο εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας, αλλά διαφορετική σύνθεση.
- Ένα περαιτέρω 22 % των προϊόντων που παρουσιάζονταν με παρόμοιο τρόπο είχαν διαφορετική σύνθεση: είχαν παρόμοιο εμπρόσθιο μέρος της συσκευασίας, αλλά διαφορετική σύνθεση.
- Δεν υπάρχει συγκεκριμένες γεωγραφικές τάσεις στη χρήση πανομοιότυπης ή παρόμοιας συσκευασίας για προϊόντα με διαφορετικές συνθέσεις. Επιπλέον, η διαφορά στη σύνθεση που διαπιστώθηκε στα προϊόντα που δοκιμάστηκαν δεν συνιστά κατ’ ανάγκη διαφορά όσον αφορά την ποιότητα του προϊόντος.
Δράση της Επιτροπής για το θέμα αυτό
Από τότε που ο Πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, αναφέρθηκε στο ζήτημα των δύο ποιοτήτων των προϊόντων στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2017, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προωθήσει διάφορες πρωτοβουλίες:
- για την αποσαφήνιση των περιπτώσεων στις οποίες τα προϊόντα δύο ποιοτήτων αποτελούν παραπλανητική πράξη, μέσω της νομοθεσίας στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας για τους καταναλωτές που συμφωνήθηκε πρόσφατα·
- για τη θέσπιση κοινής μεθοδολογίας σχετικά με τις δοκιμές τροφίμων·
- για την έκδοση ενός συνόλου κατευθυντήριων γραμμών που θα βοηθήσουν τις εθνικές αρχές να εφαρμόζουν τη νομοθεσία της ΕΕ για τους καταναλωτές και τα τρόφιμα·
- για τη διάθεση περισσότερων από 4,5 εκατ. ευρώ για την επίλυση αυτού του προβλήματος·
- για τη δοκιμή προϊόντων σε ολόκληρη την ΕΕ με την ίδια μεθοδολογία ώστε να γίνουν καλύτερα κατανοητά τα προϊόντα δύο ποιοτήτων.
Επόμενα βήματα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκηρύσσει σήμερα νέα πρόσκληση υποβολής προτάσεων με συνολικό προϋπολογισμό 1,26 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση των ικανοτήτων των οργανώσεων των καταναλωτών όσον αφορά τη δοκιμή προϊόντων και τον εντοπισμό πιθανών παραπλανητικών πρακτικών. Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων λήγει στις 6 Νοεμβρίου 2019
Ιστορικό
Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, η εμπορική προώθηση ενός προϊόντος ως πανομοιότυπου με ένα προϊόν που διατίθεται στην αγορά άλλου κράτους μέλους, ενώ το προϊόν αυτό έχει σημαντικά διαφορετική σύνθεση ή χαρακτηριστικά που δεν μπορούν να δικαιολογηθούν από θεμιτούς και αντικειμενικούς λόγους, θα μπορούσε να παραπλανήσει άδικα και παρανόμως τους καταναλωτές.
Η μελέτη, η οποία εκπονήθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής, περιγράφει την κατάσταση που διαπιστώθηκε στις αγορές των 19 συμμετεχόντων κρατών μελών κατά την περίοδο έρευνας (Νοέμβριο-Δεκέμβριο 2018). Η εκστρατεία δοκιμών αποτέλεσε μέρος της ανταπόκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις ανησυχίες σχετικά με τα τρόφιμα δύο ποιοτήτων. Τα προϊόντα επιλέχθηκαν με βάση τις υποδείξεις των κρατών μελών, μετά από καταγγελίες στις αρχές ή τις ενώσεις προστασίας των καταναλωτών.
Οι δοκιμές βασίστηκαν σε εναρμονισμένη μεθοδολογία που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με τα κράτη μέλη από το Κοινό Κέντρο Ερευνών. Η μεθοδολογία αυτή επιτρέπει συγκριτικές δειγματοληψίες, δοκιμές και ερμηνείες δεδομένων σε ολόκληρη την ΕΕ. Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ κλήθηκαν να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με τη σύνθεση των επιλεγμένων τροφίμων που διατίθενται στις αγορές τους. Δεκαεννέα κράτη μέλη της ΕΕ υπέβαλαν πληροφορίες σχετικά με 113 επώνυμα προϊόντα και 15 προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Ως πρώτο βήμα, η ανάλυση αυτή βασίζεται στις πληροφορίες που περιέχονται στις ετικέτες των προϊόντων και στην εμφάνιση του εμπρόσθιου μέρους της συσκευασίας τους.
Η έκθεση που δημοσιεύεται σήμερα θα παράσχει μια καλύτερη βάση για τη συζήτηση σχετικά με τις δύο ποιότητες στην ΕΕ. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες και έρευνα για να καταστεί πιο αντιπροσωπευτική η αξιολόγηση, και για να κατανοηθεί καλύτερα η σχέση μεταξύ της σύνθεσης και της ποιότητας.
Τα κράτη μέλη που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν τα εξής: Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελλάδα, Εσθονία, Ισπανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Κροατία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Τσεχική Δημοκρατία.
Για περισσότερες πληροφορίες
Τρόφιμα δύο ποιοτήτων: Ερωτήσεις και απαντήσεις
Ομιλία του Προέδρου κ. Γιούνκερ για την κατάσταση της Ένωσης:
Αποτελέσματα της πανευρωπαϊκής εκστρατείας δοκιμών: Έκθεση
Αποτελέσματα της πανευρωπαϊκής εκστρατείας δοκιμών: Παράρτημα
