• Μείωση των διαθέσιμων προς δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών CO2 προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα
• Δημιουργία δύο νέων ταμείων που θα στηρίξουν την καινοτομία και τη μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα
• Τήρηση των δεσμεύσεων που ανέλαβε η ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή

Το ΕΚ υπερψήφισε τη νέα ευρωπαϊκή οδηγία για την ταχύτερη μείωση των εκπομπών CO2 μέσω του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της Ένωσης (Emissions Trading System).

Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία έχει ήδη συμφωνηθεί ανεπισήμως με τους υπουργούς της ΕΕ, θα επιταχύνει την απόσυρση των δικαιωμάτων εκπομπών που διατίθενται στην ευρωπαϊκή  αγορά άνθρακα (σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων της ΕΕ) η οποία καλύπτει περίπου το 40% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ. Πιο συγκεκριμένα η οδηγία προβλέπει τα εξής:

Αύξηση του λεγόμενου «συντελεστή γραμμικής μείωσης» (η ετήσια μείωση των διαθέσιμων δικαιωμάτων στην αγορά) κατά 2,2% από το 2021, σε αντίθεση με το 1,74% που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία. Ο γραμμικός συντελεστής «θα τελεί υπό επανεξέταση με στόχο να αυξηθεί στο 2,4% το νωρίτερο έως το 2024».

Ενίσχυση (διπλασιασμό) της ικανότητας του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς (ETS Market Stability Reserve) να απορροφά την περίσσεια δικαιωμάτων στην αγορά. Όταν αυτό συμβεί, το αποθεματικό θα μπορεί να απορροφά έως και το 24% των πλεοναζόντων δικαιωμάτων ετησίως για τα πρώτα τέσσερα χρόνια. Αυτό με τη σειρά του θα αυξήσει την τιμή των δικαιωμάτων, οδηγώντας έτσι τις βιομηχανίες στο να μειώσουν περαιτέρω τις εκπομπές τους.

Σύσταση δύο νέων ταμείων για την ενίσχυση της καινοτομίας

Θα συσταθούν δύο νέα ταμεία:

Το Ταμείου Εκσυγχρονισμού, το οποίο θα έχει στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων των κρατών μελών με κατά κεφαλήν ΑΕΠ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές κατέστησαν αυστηρότερους τους κανόνες χρηματοδότησης, έτσι ώστε το ταμείο να μην χρησιμοποιηθεί για έργα με καύση άνθρακα, εκτός από τις περιπτώσεις των έργων τηλεθέρμανσης στα φτωχότερα κράτη μέλη.

Το Ταμείο Καινοτομίας, το οποίο θα παρέχει οικονομική στήριξη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και στα έργα καινοτομίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Προστασία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας από τη «διαρροή άνθρακα»

Η οδηγία θα προστατεύσει την ευρωπαϊκή βιομηχανία από τον κίνδυνο «διαρροής άνθρακα» (περιπτώσεις κατά τις οποίες οι επιχειρήσεις με υψηλές εκπομπές ρύπων μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε τρίτες χώρες οι οποίες εφαρμόζουν λιγότερο αυστηρά όρια εκπομπών). Οι τομείς που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο θα λάβουν δωρεάν τα δικαιώματά τους στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων της ΕΕ. Οι λιγότερο εκτεθειμένοι τομείς θα λάβουν δωρεάν το 30% των δικαιωμάτων τους.

Δήλωση της εισηγήτριας

Η εισηγήτρια Julie Girling (ΕΣΜ, ΗΒ) δήλωσε τα εξής: «Το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων της ΕΕ παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος της ευρωπαϊκής πολιτικής  για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Κάναμε το καλύτερο δυνατό για να επιτύχουμε μία φιλόδοξη αναθεώρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Προσπαθήσαμε με τη νέα οδηγία να δώσουμε λύσεις σε πολλά ζητήματα, όπως η τιμή του άνθρακα, η οποία ήταν υπερβολικά χαμηλή, και η εξεύρεση της απαραίτητης ισορροπίας μεταξύ των φιλοδοξιών μας για το περιβάλλον και της προστασίας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.»

Επόμενα βήματα

Το ΕΚ ενέκρινε το νομοθετικό κείμενο της οδηγίας με 535 ψήφους υπέρ, 104 κατά και 39 αποχές. Μένει τώρα να το εγκρίνει επισήμως και το Συμβούλιο προτού δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.