Σύμφωνα με ψήφισμα που υιοθέτησε το ΕΚ, την Τετάρτη, η ΕΕ θα πρέπει να κάνει ό,τι είναι δυνατό για να αποτρέψει την απώλεια άλλων ανθρώπινων ζωών στη θάλασσα, όπως για παράδειγμα επεκτείνοντας την εντολή δράσης της επιχείρησης “Τρίτων” στη Μεσόγειο προκειμένου να συμπεριλάβει “επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης σε επίπεδο ΕΕ”.

Οι Ευρωβουλευτές ζητούν επίσης την εφαρμογή μιας δεσμευτικής ποσόστωσης για την κατανομή αιτούντων άσυλο μεταξύ όλων των χωρών μελών της ΕΕ, μεγαλύτερη συμμετοχή σε προγράμματα επανεγκατάστασης, καλύτερη συνεργασία με τρίτες χώρες και αυστηρότερα μέτρα κατά των διακινητών.

 Το Κοινοβούλιο προτρέπει την ΕΕ και τις χώρες μέλη να υιοθετήσουν μία ξεκάθαρη εντολή για την επιχείρηση “Τρίτων”, “ώστε να καλύπτει επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης σε επίπεδο ΕΕ” (η επιχείρηση “Τρίτων” συντονίζεται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαχείρισης Συνόρων (Frontex) και προς το παρόν καλύπτει μόνο τριάντα ναυτικά μίλια από την ιταλική ακτογραμμή).

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν “την ουσιαστική εκπλήρωση των υποχρεώσεων αναζήτησης και διάσωσης”, τονίζει το ψήφισμα, που υιοθετήθηκε με 449 ψήφους 130, και 93 αποχές.

Το ΕΚ ζητά “μία ισχυρή και μόνιμη ευρωπαϊκή ανθρωπιστική επιχείρηση διάσωσης στην ανοικτή θάλασσα, όπως η Mare Nostrum, στην οποία όλα τα κράτη μέλη θα συνεισφέρουν τόσο οικονομικά όσο και με εξοπλισμό και πόρους”. Οι Ευρωβουλευτές παρακινούν την ΕΕ να συγχρηματοδοτήσει μία τέτοια επιχείρηση.

Οι βουλευτές προσθέτουν ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει επίσης να συνεχίσουν να επιδεικνύουν αλληλεγγύη και δέσμευση αυξάνοντας τις συνεισφορές τους στους προϋπολογισμούς και τις επιχειρήσεις της FRONTEX καθώς και στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης Ασύλου. Το ΕΚ αναλαμβάνει επίσης να εξασφαλίσει σε αυτές τις υπηρεσίες τους απαραίτητους πόρους (σε ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό) που χρειάζονται για να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους “μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ και των σχετικών κονδυλίων του”.

Αναβαθμίζοντας την αλληλεγγύη και κατανομή των ευθυνών μεταξύ των χωρών της ΕΕ

Το ΕΚ διαπιστώνει με λύπη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 23ης Απριλίου δεν  ανέλαβε την υποχρέωση να δημιουργήσει ένα πανευρωπαϊκό δεσμευτικό μηχανισμό αλληλεγγύης. Προκειμένου να αντιδράσει μετά τις πρόσφατες τραγωδίες στη Μεσόγειο με “αλληλεγγύη και δίκαιο επιμερισμό των ευθυνών”, οι βουλευτές επισημαίνουν ότι :

•               Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να θεσπίσει μία “δεσμευτική ποσόστωση” για την κατανομή των αιτούντων άσυλο μεταξύ όλων των χωρών της ΕΕ,

•               Τα κράτη μέλη οφείλουν να κάνουν πλήρη χρήση των υπαρχουσών δυνατοτήτων για την έκδοση ανθρωπιστικών αδειών παραμονής (visa)  και να εξετάσουν σοβαρά το ενδεχόμενο ενεργοποίησης της Οδηγίας Προσωρινής Προστασίας του 2001 ή του άρθρου 78(3) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ  (ΣΛΕΕ)  (και τα δύο προβλέπουν ένα μηχανισμό αλληλεγγύης για την περίπτωση μαζικών και ξαφνικών εισροών εκτοπισμένων ανθρώπων),

•               Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να αυξήσουν τις συνεισφορές τους στα υπάρχοντα προγράμματα μετεγκατάστασης, και

•               Οι κανόνες του Ευρωπαϊκού Κοινού Συστήματος Ασύλου πρέπει να ενσωματωθούν άμεσα και πλήρως στις εθνικές νομοθεσίες και να εφαρμοστούν από όλες τις συμμετέχουσες χώρες μέλη.

Συνεργασία με τρίτες χώρες και αντιμετώπιση των διακινητών

Το ψήφισμα ζητά στενότερο συντονισμό των πολιτικών της ΕΕ και των κρατών μελών για την αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτιών της μετανάστευσης και περισσότερη συνεργασία με χώρες-εταίρους στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική.

Επίσης καλεί για αυστηρότερες ποινικές κυρώσεις κατά της διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων και προτρέπει τα κράτη μέλη και τις υπηρεσίες της ΕΕ να συνεργαστούν στενότερα για τον εντοπισμό και την χαρτογράφηση των διαδρομών της χρηματοδότησης αυτών των εγκληματικών δικτύων και  τον προσδιορισμό του τρόπου λειτουργίας τους, ώστε να τα εμποδίσουν να κερδοσκοπούν εκθέτοντας τις ζωές των μεταναστών σε κίνδυνο.

Σημείωμα προς τους συντάκτες

Ο σκοπός αυτού του ψηφίσματος είναι η αντιμετώπιση της κατάστασης που διαμορφώθηκε μετά τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα στη Μεσόγειο, σε συνέχεια των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2015 και να προτείνει την άμεση υιοθέτηση μίας δέσμης άμεσων μέτρων. Η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων είναι στη διαδικασία σύνταξης αναφοράς που θα εκφράζει τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες κατευθύνσεις πολιτικής του ΕΚ για τη μετανάστευση.