Ιθαγένεια της ΕΕ: Νέα έρευνα δείχνει ότι οι πολίτες της ΕΕ είναι καλύτερα ενημερωμένοι για τα δικαιώματά τους

Νέα έρευνα του Ευρωβαρόμετρου σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ και τη δημοκρατία, η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δείχνει ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ευρωπαίων (91 %) είναι εξοικειωμένη με τον όρο «πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο που έχει καταγραφεί από το 2007, αυξάνεται δε σταθερά από το 2015, έτος κατά το οποίο βρισκόταν στο 87 %. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι είναι καλά ενημερωμένοι για τα εκλογικά τους δικαιώματα — σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινιάζει επίσης δημόσια διαβούλευση με θέμα τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ.

Η κ. Βιέρα Γιούροβα, αντιπρόεδρος της Επιτροπής αρμόδια για θέματα αξιών και διαφάνειας, δήλωσε: «Με χαρά διαπιστώνω ότι όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι γνωρίζουν τα δικαιώματά τους που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ: το δικαίωμά τους διαμονής σε άλλο κράτος μέλος, το δικαίωμά τους σε ίση μεταχείριση ανεξάρτητα από την ιθαγένειά τους, το δικαίωμά τους να ψηφίζουν και να θέτουν υποψηφιότητα στις εκλογές της ΕΕ. Εντούτοις, οι πολίτες πρέπει επίσης να γνωρίζουν πώς να προστατεύουν τα εν λόγω δικαιώματά τους, όταν αυτά δεν γίνονται σεβαστά. Στόχος μου είναι να ενδυναμώσω τους Ευρωπαίους πολίτες, ώστε να μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από τα οφέλη που παρέχει η Ευρώπη.»

Ο κ. Ντιντιέ Ρεντέρς, επίτροπος αρμόδιος για θέματα δικαιοσύνης και καταναλωτών, δήλωσε: «Η προαγωγή της έννοιας της ιθαγένειας της ΕΕ και της συμμετοχής στον δημοκρατικό βίο εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις ύψιστες προτεραιότητες της Επιτροπής. Ως εκ τούτου, το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ευρωπαίων γνωρίζει τι σημαίνει συγκεκριμένα το να είσαι πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πολύ ενθαρρυντικό. Εξάλλου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι εξίσου προσηλωμένη στην προσπάθεια να διασφαλίσει ότι οι πολίτες μπορούν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματα που τους παρέχει η ιθαγένεια της ΕΕ. Μάλιστα, η προσπάθεια αυτή αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία την εποχή της COVID-19, κατά την οποία πρέπει να επιδείξουμε μέγιστη εγρήγορση για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών.»

Κύρια πορίσματα της έρευνας σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ και τη δημοκρατία

Υψηλό επίπεδο ενημέρωσης για τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ

Σύμφωνα με την έρευνα, περισσότεροι από έξι στους δέκα Ευρωπαίους (65 %) γνωρίζουν τον όρο «ιθαγένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και γνωρίζουν τι σημαίνει, ενώ, επιπλέον, σχεδόν ένας στους τρεις Ευρωπαίους (26 %) έχει ακούσει γι’ αυτόν. Οι πολίτες είναι ιδίως ενημερωμένοι για το δικαίωμά τους να υποβάλλουν καταγγελίες στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (89 %), το δικαίωμά τους διαμονής σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της ΕΕ (85 %) και, όταν βρίσκονται σε άλλο κράτος μέλος, το δικαίωμά τους να έχουν την ίδια μεταχείριση με τους πολίτες του εν λόγω κράτους μέλους (81 %). Ωστόσο, μολονότι ο αριθμός των Ευρωπαίων που γνωρίζουν τι να κάνουν όταν δεν γίνονται σεβαστά τα δικαιώματά τους ως πολιτών της ΕΕ αυξάνεται σταθερά, μόλις το 37 % των Ευρωπαίων αισθάνεται καλά ενημερωμένο. Το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο κατά 11 εκατοστιαίες μονάδες από το 26 % που καταγράφηκε το 2015. Τέλος, το 92 % όσων απάντησαν στην έρευνα δήλωσε ότι, αν βρισκόταν σε χώρα εκτός της ΕΕ στην οποία δεν υπήρχε προξενείο ή πρεσβεία της χώρας του και χρειαζόταν βοήθεια, θα ζητούσε συνδρομή από αντιπροσωπεία της ΕΕ.

Συνολικά οφέλη της ελεύθερης κυκλοφορίας στην ΕΕ

Σε ερώτηση σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία, το 84 % όσων απάντησαν δήλωσε ότι πιστεύει πως η ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών της ΕΕ εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφέρει συνολικά οφέλη στην οικονομία της χώρας του. Πρόκειται για αύξηση κατά 13 εκατοστιαίες μονάδες από το 2015, όταν το 71 % των πολιτών αναγνώρισε τα οφέλη της ελεύθερης κυκλοφορίας. Η εν λόγω έρευνα του Ευρωβαρόμετρου διεξήχθη πριν από την επιβολή των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας λόγω της COVID-19 στην πλειονότητα των κρατών μελών.

Καλή γνώση των εκλογικών δικαιωμάτων της ΕΕ

Το Ευρωβαρόμετρο περιλάμβανε επίσης ερωτήσεις σχετικά με τα εκλογικά δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ. Λίγο περισσότεροι από επτά στους δέκα απαντήσαντες (71 %) γνωρίζουν ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες που ζουν σε χώρα της ΕΕ άλλη από τη χώρα καταγωγής τους έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε ερώτηση σχετικά με τις εκλογές του 2019 για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η συντριπτική πλειονότητα όσων απάντησαν δήλωσε ότι, αν είχε περισσότερες ή καλύτερες πληροφορίες σχετικά με τις εκλογές γενικότερα και τον αντίκτυπο της ΕΕ στην καθημερινή ζωή των πολιτών της ειδικότερα, θα ήταν περισσότερο προδιατεθειμένη να ψηφίσει.

Δημόσια διαβούλευση σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ

Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινιάζει επίσης δημόσια διαβούλευση με θέμα τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ. Στόχος της διαβούλευσης αυτής είναι η συγκέντρωση πληροφοριών, εμπειριών και απόψεων σχετικά με τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ, στοιχεία τα οποία θα τροφοδοτήσουν την επόμενη έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ. Υπό το φως της πανδημίας COVID-19, η εν λόγω διαβούλευση περιλαμβάνει επίσης ερωτήσεις σχετικά με τον αντίκτυπο των μέτρων έκτακτης ανάγκης στα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ. Όλοι οι πολίτες και οι φορείς καλούνται να συμβάλουν στη διαβούλευση έως την 1η Οκτωβρίου 2020.

Επόμενα στάδια

Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από το Ευρωβαρόμετρο σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ και τη δημοκρατία, τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν μέσω της δημόσιας διαβούλευσης που εγκαινιάστηκε σήμερα, καθώς και τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν μέσω μιας ευρύτερης διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη (η οποία θα ξεκινήσει το δεύτερο εξάμηνο του 2020) θα τροφοδοτήσουν την επόμενη έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ. Η έκθεση αυτή θα προσδιορίσει συγκεκριμένες δράσεις για την περαιτέρω προώθηση των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων της δημοκρατικής συμμετοχής και των διασυνοριακών πτυχών των εν λόγω δικαιωμάτων.

Η έκθεση του 2020 για την ιθαγένεια της ΕΕ θα συμπληρώσει το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία, αμφότερα δε τα κείμενα αυτά θα εκδοθούν έως το τέλος του 2020, με σκοπό να συμβάλουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δημοκρατιών της ΕΕ.

Ιστορικό

Σύμφωνα με το άρθρο 25 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Επιτροπή υποχρεούται νομικά να δημοσιεύει, κάθε τρία έτη, έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ, με αντικείμενο την εφαρμογή των διατάξεων για την απαγόρευση των διακρίσεων και την ιθαγένεια της Ένωσης και τον καθορισμό νέων προτεραιοτήτων στον εν λόγω τομέα. Όσον αφορά τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής 2019-2024, η επικείμενη έκθεση για την ιθαγένεια θα δώσει πρόσθετη ώθηση στο έργο για την υλοποίηση των προτεραιοτήτων της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης, προστασίας και ενίσχυσης της δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Περισσότερες πληροφορίες

Έκτακτο Ευρωβαρόμετρο 485: Ιθαγένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δημοκρατία — έκθεση, παράρτημα και ενημερωτικό γράφημα

Δημόσια διαβούλευση σχετικά με τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ

Ιστότοπος για την ιθαγένεια της ΕΕ

Έκθεση του 2017 για την ιθαγένεια της ΕΕ