• το 2014 το 37% των ιστότοπων ηλεκτρονικού εμπορίου και κρατήσεων για ταξίδια, ψυχαγωγία, είδη ένδυσης, ηλεκτρονικά προϊόντα και υπηρεσίες καταναλωτικής πίστης παραβίαζε την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τους καταναλωτές
• οι εθνικές αρχές θα αποκτήσουν διευρυμένες αρμοδιότητες για την ανίχνευση και τον τερματισμό της ηλεκτρονικής απάτης
• συντονισμένες δράσεις για την αντιμετώπιση των διασυνοριακών παραβάσεων στην ΕΕ

Το ΕΚ υπερψήφισε την Τρίτη το νέο κανονισμό για την ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών από τις απάτες και την ταχύτερη ανίχνευση των εμπόρων που εφαρμόζουν αθέμιτες πρακτικές.

Οι εθνικές αρχές θα έχουν διευρυμένες αρμοδιότητες για να μπορούν να ανιχνεύουν τυχόν παραβιάσεις του νόμου προστασίας των καταναλωτών στις ηλεκτρονικές/διαδικτυακές αγορές και να συντονίζουν καλύτερα τις δράσεις τους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, στο πλαίσιο του αναθεωρημένου κανονισμού για τη συνεργασία στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών.

Ο νέος κανονισμός αποσκοπεί στο να κλείσει τα νομικά κενά που υπάρχουν λόγω των μεγάλων διαφορών μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών. Οι διευρυμένες αρμοδιότητες των εθνικών αρχών θα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

·         τη δυνατότητα να ζητούν πληροφορίες από τα «τομεακά αρχεία και μητρώα» (“domain registrars and banks”) για τον εντοπισμό εμπόρων που χρησιμοποιούν αθέμιτες πρακτικές

·         τη δυνατότητα να πραγματοποιούν δοκιμαστικές αγορές και να αγοράζουν αγαθά ή υπηρεσίες με καλυμμένη ταυτότητα

• τη δυνατότητα να επιβάλουν την ανάρτηση μιας προειδοποίησης, καθώς και τη δυνατότητα να ζητούν την αφαίρεση ή απενεργοποίηση του ψηφιακού περιεχομένου από μία ιστοσελίδα ή εφαρμογή, εάν δεν υπάρχουν άλλα αποτελεσματικά μέσα για την παύση μιας παράνομης πρακτικής
• την επιβολή κυρώσεων, όπως πρόστιμα
• την παροχή ενημέρωσης στους καταναλωτές σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να ζητούν αποζημίωση

Αντιμετώπιση εκτεταμένων παραβάσεων

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συντονίζει τις ενέργειες σε περιπτώσεις όπου μια παράβαση έχει βλάψει, βλάπτει ή ενδέχεται να βλάψει τα συλλογικά συμφέροντα των καταναλωτών σε τουλάχιστον τα δύο τρίτα των κρατών μελών της ΕΕ τον οποίων ο πληθυσμός αντιστοιχεί τουλάχιστον στα δύο τρίτα του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.

Ένα από τα βασικά αιτήματα του ΕΚ κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο ήταν η ενίσχυση της συμμετοχής των οργανώσεων και ενώσεων των καταναλωτών. Έτσι, θα διαδραματίζουν ενεργό ρόλο έχοντας την εξουσία να εκδίδουν προειδοποίηση στις αρμόδιες αρχές των σχετικών κρατών μελών και στην Επιτροπή για τις εικαζόμενες παραβάσεις που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό («εξωτερική προειδοποίηση»).

Δήλωση της εισηγήτριας

Η εισηγήτρια Olga Sehnalová (Σοσιαλιστές, Τσεχία) δήλωσε τα εξής: «Οι νέοι κανόνες θα ενισχύσουν και θα βελτιώσουν τη συνεργασία μεταξύ όλων των φορέων προστασίας των καταναλωτών, έτσι ώστε να μπορούν να παρακολουθούν ευκολότερα την τήρηση της νομοθεσίας και να αντιμετωπίζουν τις διασυνοριακές παραβάσεις. Οι εθνικές αρχές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι οργανώσεις καταναλωτών, όλοι μαζί, θα δημιουργήσουν έναν αποτελεσματικό μηχανισμό για την καταπολέμηση των εμπόρων που εφαρμόζουν αθέμιτες πρακτικές και θα ενισχύσουν τα δικαιώματα των καταναλωτών στην ενιαία αγορά.»

Επόμενα βήματα

Το νομοθετικό κείμενο του κανονισμού εγκρίθηκε από το ΕΚ με 591 ψήφους υπέρ, 80 κατά και 15 αποχές και μένει τώρα να εγκριθεί και επισήμως από το Συμβούλιο. Η εφαρμογή του θα ξεκινήσει 24 μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του.

Παραδείγματα παραβάσεων

Μερικά παλαιότερα παραδείγματα πρακτικών που στο μέλλον θα αντιμετωπίζονται πιο αποτελεσματικά χάρη στο νέο κανονισμό είναι και τα εξής:

• μια προωθητική ενέργεια μικρής διάρκειας από αεροπορική εταιρεία, η οποία αργότερα ακύρωσε τα μειωμένης τιμής εισιτήρια
• μια προσφορά για να κερδίσει κάποιος ένα τηλέφωνο για 1 € η οποία «κρύβει» από πίσω της την υποχρέωση μίας μακροχρόνιας συνδρομής
• ένας έμπορος στο διαδίκτυο (ηλεκτρονικό κατάστημα) που δεν παραδίδει τα έπιπλα που ισχυρίζεται ότι πωλεί και ο οποίος μετεγκαταστάθηκε 4 φορές σε διάστημα 3 ετών
• καταγγελίες σχετικά με τις τιμές ενοικίασης αυτοκινήτων που γίνονται στα ευρωπαϊκά κέντρα καταναλωτών και δείχνουν ότι οι καταναλωτές υφίστανται διακρίσεις βάσει της χώρας καταγωγής τους