Ατμοσφαιρική ρύπανση: Τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν σημειώσει επαρκή πρόοδο

Η αξιολόγηση των πρώτων προγραμμάτων μέτρων των κρατών μελών για τον έλεγχο των ατμοσφαιρικών εκπομπών διαπιστώνει ότι η εφαρμογή των νέων ευρωπαϊκών κανόνων για τον καθαρό αέρα χρειάζεται βελτίωση. Τα κράτη μέλη πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους σε όλους τους τομείς για να εξασφαλίσουν ότι οι πολίτες τους αναπνέουν καθαρό αέρα, προλαμβάνοντας αναπνευστικές νόσους και πρόωρους θανάτους λόγω της εισπνοής μολυσμένου αέρα.

Ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας, κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσους, δήλωσε: «Η παρούσα έκθεση στέλνει ένα σαφές μήνυμα. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, πάρα πολλοί πολίτες εξακολουθούν να κινδυνεύουν από τον αέρα που εισπνέουν. Χρειαζόμαστε πιο αποτελεσματικά μέτρα για τη μείωση της ρύπανσης σε πολλά κράτη μέλη και πρέπει να αντιμετωπίσουμε την ατμοσφαιρική ρύπανση σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων της γεωργίας, των μεταφορών και της ενέργειας. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να γίνουν αυτές οι αλλαγές: η επένδυση σε καθαρότερο αέρα σημαίνει επένδυση στην υγεία των πολιτών και στο κλίμα μας, και είναι η ώθηση που χρειάζεται η οικονομία μας. Αυτό είναι το σκεπτικό στο οποίο βασίζεται η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η λογική που χρειάζεται το περιβάλλον.»

Σύμφωνα με την πρώτη έκθεση της Επιτροπής για την αξιολόγηση της εφαρμογής της οδηγίας σχετικά με τις εθνικές δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών, που δημοσιεύθηκε σήμερα, τα περισσότερα κράτη μέλη κινδυνεύουν να μην συμμορφωθούν με τις δεσμεύσεις τους για μείωση των εκπομπών για το 2020 ή το 2030. Μολονότι ορισμένα κράτη μέλη εμφανίζουν ορθές πρακτικές που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για άλλα, η έκθεση καταδεικνύει την ανάγκη για πρόσθετα μέτρα προκειμένου να μειωθεί η ατμοσφαιρική ρύπανση. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί και να στηρίζει τις σχετικές προσπάθειες σε εθνικό επίπεδο, μέσω χρηματοδοτικών και μη εργαλείων. Ιδιαίτερα, προσπάθειες απαιτούνται στον τομέα της γεωργίας για τη μείωση των εκπομπών αμμωνίας, η οποία αποτελεί την πλέον κοινή και σοβαρή πρόκληση από πλευράς υλοποίησης σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας για τον καθαρό αέρα συνιστά σημαντική συνεισφορά στην επίτευξη της «φιλοδοξίας μηδενικής ρύπανσης για ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από τοξικές ουσίες», που ανακοίνωσε η Επιτροπή στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, καθώς και συναφών πρωτοβουλιών. Πρέπει να ενισχυθούν και να αξιολογηθούν περαιτέρω οι συνέργειες με τις πολιτικές για το κλίμα και την ενέργεια, σύμφωνα και με την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Παράλληλα με την παρούσα έκθεση εφαρμογής, η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης σήμερα την ανάλυση των συμβούλων της για κάθε εθνικό πρόγραμμα ελέγχου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και προβλέψεις για τις εκπομπές, καθώς και μια οριζόντια έκθεση σε επίπεδο ΕΕ που συγκεντρώνει τις εν λόγω πληροφορίες.

Ιστορικό

Η οδηγία σχετικά με τις εθνικές δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 31 Δεκεμβρίου 2016, αποτελεί την κύρια νομοθετική πράξη για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος «Καθαρός αέρας» για το 2030. Όταν εφαρμοστεί πλήρως, η οδηγία θα μειώσει σχεδόν κατά 50 % τις αρνητικές επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία, έως το 2030, και θα αποφέρει σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον και το κλίμα.

Η οδηγία ορίζει εθνικές δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών για τις περιόδους 2020-29, και πιο φιλόδοξες δεσμεύσεις για το 2030 και μετά, για πέντε σημαντικούς ατμοσφαιρικούς ρύπους: οξείδια του αζώτου (NOx), πτητικές οργανικές ενώσεις εκτός του μεθανίου (NMVOC), διοξείδιο του θείου (SO₂), αμμωνία (NH₃) και λεπτά αιωρούμενα σωματίδια (ΑΣ_2,5).

Η συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών για το 2020 θα ελεγχθεί το 2022, όταν θα είναι διαθέσιμες οι απογραφές εκπομπών για το 2020.

Επόμενα βήματα

Η έκθεση εφαρμογής της οδηγίας σχετικά με τις εθνικές δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών θα συμπληρωθεί αργότερα φέτος με τη δεύτερη έκδοση της «Προοπτικής για καθαρό αέρα», η οποία θα παρουσιάσει επικαιροποιημένα αποτελέσματα μοντέλων σχετικά με τον βαθμό στον οποίο η ΕΕ και τα κράτη μέλη της βρίσκονται σε ορθή πορεία για την επίτευξη των στόχων τους για καθαρό αέρα για το 2030 και αργότερα.

Για περισσότερες πληροφορίες

Έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την εφαρμογή της οδηγίας (ΕΕ) 2016/2284 σχετικά με τη μείωση των εθνικών εκπομπών ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων